طبق آخرین بروزرسانی که در سامانه مودیان انجام شده، تمام پیمانکاران می توانند قراردادهای خود را در آن ثبت کنند. اگر با نحوه ثبت قرارداد پیمانکاری در سامانه مودیان آشنا نیستید حتما این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
قبل از اینکه آموزش نحوه ثبت قرارداد پیمانکاری در سامانه مودیان را شروع کنیم، باید با دو اصطلاح آشنا شوید:
- قرارداد پیمانکاری: قرارداد پیمانکاری یک قرارداد حقوقی است که میان کارفرما و پیمانکار جهت انجام یک پروژه خاص منعقد می شود. طی این قرارداد کارفرما سفارش انجام یک کار خاص را به پیمانکار می دهد. به عنوان مثال این سفارش می تواند ساخت یک ساختمان، تولید یک محصول خاص و یا ساخت یک سد و یا یک جاده باشد.
در قرارداد پیمانکاری تعهدات و حقوق طرفین مشخص می شود و به همین دلیل اهمیت زیادی در حفظ حقوق و منافع طرفین دارد. به طور معمول این قرارداد توسط یک حقوقدان یا وکیل تهیه می شود و نیاز به دقت بسیار بالایی دارد. در سال های گذشته ثبت قراردادهای پیمانکاری الزامی نبود اما طی بروزرسانی اخیر سامانه مودیان، ثبت این قراردادها الزامی شده است.
صورت وضعیت: در صورت وضعیت که یک سند رسمی است و توسط پیمانکار تهیه می شود، جزئیات کارهای انجام شده به همراه هزینهها و مبالغی که باید پرداخت شود، درج می شود. این سند معمولاً ماهانه تنظیم شده هزینههایی مانند مصالح، دستمزد کارگران، هزینههای تجهیز کارگاه و سایر موارد مرتبط با پروژه را به کارفرما اعلام میکند.
چرا تنظیم صورت وضعیت در قراردادهای پیمانکاری سامانه مودیان اهمیت دارد؟
تنظیم صورت وضعیت به دلایل زیر اهمیت دارد:
یک نوع ابزار رسمی برای دریافت مطالبات مالی
چون صورتوضعیت، سند مالی رسمی و معتبری است، پیمانکار با استناد به آن میتواند مطالبات خود را از کارفرما دریافت کند. این سند باید در چارچوب قرارداد و طبق مفاد فنی، حقوقی و مالی آن تنظیم شود تا مبنای پرداختهای مرحلهای در طول پروژه به شمار آید.
- مبنایی مناسب جهت کنترل و نظارت مالی پروژه
کارفرمایان و دستگاههای نظارتی از طریق بررسی صورتوضعیتها میتوانند به موارد زیر پی ببرند:
- مقایسه میان میزان پیشرفت فیزیکی پروژه با پیشرفت مالی؛
- شناسایی انحرافات احتمالی؛
- نظارت بر صحت عملکرد پیمانکار از نظر فنی و مالی.
- باعث تسهیل در فرآیند رسیدگی و حسابرسی پروژه می گردد
مستندات مالی از جمله صورتوضعیتهای تأییدشده، در پایان دوره مالی می تواند نقش بسیار مهمی را در حسابرسی و تهیه گزارشهای مالی ایفا کند. تسویهحساب نهایی یا رسیدگی قانونی و مالیاتی پروژه بدون این اسناد، با دشواری جدی مواجه خواهد شد.
- باعث ثبت دقیق عملکرد و پیشرفت پروژه می گردد
هر صورتوضعیت مثل یک گزارش دقیق از میزان کار انجامشده در یک بازهی زمانی خاص است. اگر این اسناد را به صورت پیوسته و پست سر هم بررسی کنید به تاریخچه کامل فعالیتهای پیمانکار دست می بابیم که این مهم می تواند در مسایل حقوقی و قانونی بسیار مشکل گشا باشد.
- مبنایی مناسب برای محاسبهی تعدیلات، تأخیرات و خسارات پیمانکار می باشد
صورتوضعیتها در صورت تأخیر در اجرای پروژه، تعدیل قیمتها، افزایش یا کاهش در مقدار کار، مرجع اصلی برای محاسبه و تنظیم اسناد مالی خواهند بود.
با توجه به افزایش فعالیتهای پیمانکاری، حسابداری پیمانکاری، قوانین حاکم بر قراردادهای پیمانکاری، مبانی حقوقی قراردادها و آگاهی از قوانین مالیاتی پیمانها، از اهمیت ویژهای برخوردار است. لذا آموزش سامانه مودیان جهت پیمانکاری و نحوه ثبت قرارداد پیمانکاری در سامانه مودیان از واجبات مدیریت پروژه میباشد.
نکات مهم در ثبت صورت وضعیت پیمانکاری
ثبت صورت وضعیت در سامانه مودیان، مستلزم رعایت نکات زیر است؛
- شناخت انواع صورت وضعیت
- تنظیم و ارسال به موقع آن به سامانه مودیان
- برای اصلاح صورتحساب قبلی، استفاده از صورتحساب ارجاعی با تاریخ بعد از صورتحساب اصلی که با صدور آن، صورتحساب اصلی باطل می شود.
- برای برگشت کامل کالا/خدمات، صدور صورتحساب ابطالی با مبلغ صفر.
- تا زمانی که خریدار به صورتحساب اصلاحی پاسخ ندهد، امکان اصلاح مجدد وجود ندارد.
- صورت وضعیت قطعی باید طی مدت مشخص (مثلا یک ماه) به مهندس مشاور و توسط او طی مدت معین (مثلاً دو ماه) به کارفرما ابلاغ شده و کارفرما نیز فرصت محدودی (مثلا سه ماه) برای تسویه حساب دارد.
- هماهنگی با کارفرما و مهندس مشاور نیز از بروز اختلافات جلوگیری میکند.
الزامات قانونی جهت ثبت صورت وضعیت در سامانه مودیان
بر اساس قوانین و مقررات موجود، کلیه صورت وضعیتها، اعم از موقت، قطعی و ماقبل قطعی بایستی توسط پیمانکاران در سامانه مودیان ثبت و ارسال شود. این الزام شامل درج دقیق اطلاعات مربوط به قرارداد پیمانکاری، پیشرفت فیزیکی کار، مبلغ صورت وضعیت پیمان و سایر جزئیات مربوط به آن میشود. رعایت نکردن این الزامات میتواند باعث ایجاد ابهام در محاسبات مالیاتی گردیده و جرایم مالیاتی را به دنبال داشته باشد.
تاثیر ثبت صورت وضعیت در کاهش مالیات
ثبت صورت وضعیت در سامانه مودیان، باعث شفافیت مالی و محاسبه دقیق مالیات پیمانکاران می شود و به طور مستقیم باعث کاهش ریسکهای مالیاتی و جلوگیری از پرداخت مالیات اضافی موثر می گردد. همچنین، ثبت صحیح صورت وضعیت پیمانکاری، استفاده از معافیتها و مشوقهای مالیاتی قانونی را برای پیمانکاران میسر میکند. به عنوان مثال، در صورت تفکیک هزینههای خرید تجهیزات و مصالح از سایر هزینهها در صورت وضعیت پیمانکاری، پیمانکار میتواند از معافیتهای مالیاتی این بخش بهرهمند گردد.
در نتیجه، با ثبت دقیق و ارسال صورت وضعیت پیمانکاری در سامانه مودیان، هم باعث کاهش احتمال بروز اختلافات مالیاتی با سازمان امور مالیاتی می شود و هم اینکه محاسبه دقیق مالیات بر اساس واقعیتهای مالی پروژه، میتواند منجر به کاهش مبلغ مالیات پرداختی نیز شود.
برای ثبت صورت وضعیت پیمانکاری مدارک زیر لازم است؛
روکش صورت وضعیت: اطلاعاتی نظیر تاریخ صورت وضعیت، نام کارفرما، پیمانکار، وضعیت تعدیل قرارداد، و سایر اطلاعات ضروری مرتبط با پروژه در صفحه ابتدایی صورت وضعیت ذکر میشود.
مبناهای قراردادی: اطلاعات پایهای و قراردادی پروژه است که برای رسیدگی به صورت وضعیت ضروری می باشد. ازجمله ی این مبناهای قراردادی، ابلاغ قرارداد، تاریخ تحویل زمین، تاریخهای مهم پروژه و جزئیات دیگر هستند که برای بررسی وضعیت پروژه از سوی مشاور و کارفرما مهم است.
مستندات: این مستندات بهمنظور پشتیبانی از محاسبات، درخواستها یا ادعاهای پیمانکار باید در صورت وضعیت ارائه شوند که شامل صورتجلسات، فاکتورهای خرید، دستور کارهای جدید، ابلاغیههای دریافتشده از کارفرما و سایر مدارک پشتیبان است.
ریز متره: این بخش توسط مترور ثبت میشود و شامل محاسبههای دقیق هر آیتم از فهرست بها ابنیه است. این محاسبهها بهطور مجزا و تفکیکشده ثبت میشود.
خلاصه متره: خلاصهای از مقادیر کارهای انجامشده توسط پیمانکار که توسط مترور ثبت و تنظیم میشود و به تفکیک آیتمهای فهرست بها آورده میشود.
ریز مالی: این بخش مقادیر کارکرد هر فعالیت اجرایی با بهای واحد مربوط به هر آیتم از فهرست بها ضرب شده و هزینههای مربوط به هر بخش بهطور مجزا محاسبه میشود و به محاسبهٔ دقیق هزینهها اختصاص دارد.
خلاصه مالی فصول: یک جدول برآورد ریالی از کارهای انجامشده از ابتدای پروژه تا تاریخ صورت وضعیت پیمانکاری است. این جدول براساس فصول مختلف فهرست بها تقسیمبندی میشود و پس از تأیید مشاور و کارفرما، مبلغ نهایی برای پرداخت اعلام میشود.
روکش مالی کل: شامل خلاصهای از برآورد و کارکردهای مالی پروژه که بهطور دقیق و کامل، کلیهٔ جوانب پروژه و هزینههای مربوط به آن را در یک صورت وضعیت قابل ارزیابی برای کارفرما و مشاور مشخص میکند و همهٔ هزینهها و درآمدهای مربوط به تجهیز و برچیدن کارگاه، خرید مصالح و سایر هزینههای مرتبط با پروژه را جمعآوری و بهصورت منسجم نمایش میدهد و بهاینترتیب کمک میکند که روند پرداختها، تسویهها و ارزیابیها بهدرستی انجام شود.
انواع صورت وضعیت های پیمانکاری
- صورت وضعیت موقت
در این صورتحساب که معمولا یک ماهه تعیین می شود و یک نوع صورتحساب دورهای است، پیمانکار هزینههایی را که شامل هزینههای مربوط به مصالح، تجهیزات و سایر هزینههاست، به صورت تقریبی یا علیالحساب درج میکند و کارفرما موظف است این هزینهها را پرداخت کند.
- صورت وضعیت قطعی
آخرین صورت وضعیتی که از جانب پیمانکار به کارفرما داده می شود صورت وضعیت قطعی است. تفاوت مهم و بزرگ بین صورت وضعیت قطعی و موقت، این است که صورت وضعیت قطعی قابل تصحیح یا اصلاح نیست و بروز هرگونه اشتباه در آن خسارات مالی جبران ناپذیری به همراه دارددر صورتی که صورت وضعیت موقت قابلیت اصلاح دارد. در واقع، هرگونه اشتباه یا سهلانگاری در این صورت وضعیت ممکن است عواقبی جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
این صورت وضعیت باید حداکثر تا 1 ماه بعد از تحویل کارهای انجام شده به گروه مشاور ارائه شود و آن ها بعد از بررسی، ظرف مدت 2 ماه آن را به کارفرما ارسال کنند. کارفرما نیز موظف است حداکثر تا 3 ماه بعد از دریافت صورت وضعیت قطعی، تمام مبالغ و هزینه ها را پرداخت کند.
- صورتوضعیت تعدیل
زمانی که نرخهای اولیه قرارداد مشمول تعدیل شوند، صورتوضعیت تعدیل برای محاسبه و مطالبه مابهالتفاوتها تنظیم میگردد.
- صورتوضعیت تأخیرات
اگر پیمانکار به دلایل خارج از کنترل خود (مانند تأخیر در تحویل زمین یا تغییرات فنی از سوی کارفرما) متحمل زیان شود، میتواند صورتوضعیتی برای مطالبه خسارت یا تمدید مدت پیمان ارائه کند.
- صورتوضعیت تغییر مقادیر کار
این صورتوضعیت با تأیید دستگاه نظارت قابل پرداخت خواهد بود و در صورت افزایش یا کاهش مقدار کار نسبت به مفاد اولیه قرارداد، توسط پیمانکار بصورت صورت وضعیت جداگانه تنظیم و به محاسبه مبلغ این تغییرات می پردازد.
- صورتوضعیت مابهالتفاوت نرخ ارز یا مصالح خاص
صورتوضعیتی برای جبران اختلافات ناشی از بروز نوسانات ارزی یا تغییرات شدید در قیمت مصالح خاص در پروژههایی که از مصالح یا تجهیزات وارداتی استفاده می کنند، می باشد.
ثبت قرارداد پیمانکاری در سامانه مودیان
برای ارسال صورت وضعیت به سامانه مودیان باید به ترتیب زیر عمل کنید:
در سامانه مودیان از طریق لینک https://my.tax.gov.ir/ وارد سامانه شده، پس از ورود با صفحه زیر روبرو شده و نام کاربری و رمز عبور را میزنید و در مرحله بعدی نیازمند وارد کردن کد پیامک شده هستید؛
بعد از ورود کد پیامک شده وارد صفحه “خلاصه وضعیت مالیاتی شما در نظام مالیاتی کشور” میشوید در صفحه باز شده روی قسمت کارپوشه بزنید؛
سپس در صفحه باز شده روی “ورود به پرونده “بزنید تا وارد کارپوشه شوید؛
در صفحه باز شده از مینوی عمودی سمت راست روی “مدیریت قرارداد ها ” زده و گزینه “قرارداد پیمانکاری “را انتخاب کنید؛
از سمت چپ روی گزینه ثبت قرارداد جدید بزنید؛
در صفحه باز شده زیر در قسمت” کدام گزینه بیان کننده نقش شما در قرارداد خواهد بود؟” گزینه ی پیمانکار را انتخاب نمایید و روی بعدی بزنید؛
در مرحله بعدی باید کارفرما با یکی از حالت های زیر تعریف گردد:
حالت یک : کارفرما دارای شماره اقتصادی می باشد(ثبت با شماره اقتصادی کارفرما) : صفحه به صورت اتوماتیک روی این حالت باز شده و شما میتوانید در کادر مربوط به شماره اقتصادی کارفرما شماره مورد نظر را یادداشت نمایید. و بعدی را زده و وارد مرحله بعد شوید .
حالت دوم: در صورتیکه کد اقتصادی کارفرما را فراموش کرده اید، یا کارفرما مورد نظرتان تابه حال پرونده ی مالیاتی در این سامانه نداشته است، میتوانید با روش «ثبت قرارداد با شناسه هویتی و کدپستی»، قراردادتان را ثبت کنید.
در این حالت شما میتوانید در زیر کادر شماره اقتصادی کارفرما روی گزینه ثبت قرارداد با شناسه هویتی و کد پستی زده و در صفحه باز شده بر اساس نوع شخص کارفرما یکی از اشخاص؛
- حقیقی غیر ایرانی
- حقیقی ایرانی
- حقوقی
- مشارکت مدنی
را انتخاب کرده و متناسب هر نوع شخص اطلاعات خواسته شده را پر نمایید.
در مرحله بعدی اگر کارفرما دارای کارپوشه باشد نام طرف مقابل مورد نظر به شما نشان داده میشود در صورت درست بودن طرف مقابل تیک مربوط به قسمت “ادامه این پرونده را تایید میکنید “را زده و بعدی را بزنید.
در مرحله بعدی اگر کارفرما دارای کارپوشه باشد نام طرف مقابل مورد نظر به شما نشان داده میشود در صورت درست بودن طرف مقابل تیک مربوط به قسمت “ادامه این پرونده را تایید میکنید “را زده و بعدی را بزنید.
در این قسمت باید نوع قرارداد و تاریخ قرارداد را مشخص کنید
در سامانه مودیان قرارداد دو نوع قرارداد جهت انتخاب وجود دارد :
سایر قراردادهای پیمانکاری: در این قسمت شما می توانید با کلیک روی دکمه “استعلام قرارداد های موجود در تاریخ وارد شده”پس از درج تاریخ قرارداد برای جلوگیری از ثبت قرارداد تکراری، قراردادهای موجود در تاریخ وارد شده را نیز مشاهده نمایید.
قرارداد حجمی تامین نیروی انسانی: که یک نوع قرارداد پیمانکاری، بین شرکت تامین نیروی انسانی و شرکتهای متقاضی جذب نیرو می باشد.
با زدن دکمه بعدی بنا به انتخاب نوع قرارداد از سمت شما صفحه بعدی باز میگردد.
در این صفحه اطلاعات تکمیلی قرارداد درج و پیش پرداخت یا علیالحساب دریافتی نیز ثبت میشود. بعد از ثبت اطلاعات مربوطه روی بعدی بزنید.
در این مرحله اطلاعات وارد شده در سامانه جهت تایید نهایی به صورت یکجا به مودی نمایش داده میشود. در صورت ورود درست اطلاعات روی گزینه تایید نهایی بزنید.
در صورت تایید نهایی در صفحه باز شده جزئیات قرارداد به همراه کد شناسه یکتای ثبت قرارداد فروشنده (شماره قرارداد ) (شماره 12 رقمی ) به شما نشان داده میشود؛
نکته: در نظر داشته باشید وقتی قرارداد تازه ثبت می شود وضعیت آن در انتظار واکنش است و باید این قرارداد توسط کارفرما تایید گردد و وضعیت آن به” ثبت نهایی” تغییر کند تا بتوانید صورت وضعیت را به سامانه ارسال کنید. اگر قرارداد در وضعیت در انتظار واکنش باقی بماند هنگام ارسال صورت حساب با خطای مقدار فیلد شناسه یکتای ثبت قرارداد فروشنده با اطلاعات سامانه منطبق نیست مواجه خواهید شد .
نویسنده : علیرضا مناجاتی
مدرس و مشاور مالی و مالیاتی
