مزایای تصویب قانون سامانه مودیان چیست؟ سوالی که امروزه تبدیل به یک دغدغه و چالش بزرگ برای اکثر صاحبان کسب و کار و مدیران مالی شده است. براستی هدف و سیاست تصویب قانون سامانه مودیان توسط سازمان مالیاتی چه بوده است؟ به همین منظور بر آن شدیم تا در این مقاله به این سوال پاسخ دهیم.
در این مقاله ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که کشورهای دیگر درباره اجرای قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی چه کرده اند؟ اجرای این قانون در سایر کشورها چه دستاوردهایی را برای این کشورها به دنبال داشته است.
اصلا تصمیم نداریم که بین ایران و سایر کشورها مقایسه ای انجام دهیم. چرا که به لحاظ اقتصادی، فرهنگی و سطح درآمدی بین ایران و سایر کشورها کاملا تفاوت وجود دارد. در واقع در این مقاله می خواهیم به دو سوال زیر پاسخ دهیم:
- اجرای این قانون در سایر کشورها با شرایط اقتصادی، فرهنگی و درآمدی متفاوت چه دستاوردهایی داشته است؟
- این قانون ارزش اجرا در ایران را دارد یا خیر؟
اغلب این کشورها اجرای قانون رو موثرترین راهکار در ایجاد شفافیت، جلوگیری از فرار مالیاتی و برقراری عدالت مالیاتی در نظر گرفته اند.
تاریخ لازم الاجرا شدن قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در کشورهای مختلف:
نکته قابل توجه فاصله بین تصویب و اجرای این قانون می باشد. در اغلب این کشورها فاصله بین تصویب و اجرا حداقل دو ساله بوده است. به دلیل اینکه زیرساختهای لازم برای اجرای این قانون بایستی فراهم شود. برخی از کشورها مانند روسیه بعد از اجرای طرح آزمایشی و رسیدن به اهدافشان وارد مرحله تصویب و اجرای این قانون شدند.
فاصله زمانی بین تصویب و اجرای قانون سامانه مودیان در کشورهای مختلف
مزایای تصویب قانون سامانه مودیان در کشورهای مختلف
کشور سوئد
اهداف تصویب قانون:
- جلوگیری و کاهش فرار مالیاتی
- حمایت از صاحبان مشاغل در برابر رقابت ناعادلانه
- کاهش مشاغل پنهان
نتایج اجرای قانون:
- افزایش قابل توجه میزان مالیات بر ارزش افزوده
- کاهش بازار سیاه به میزان قابل توجه
کشور ایتالیا
هدف از تصویب قانون:
- ساده سازی و هماهنگ کردن فرایندها
- مبتنی به اسناد معتبر از معاملات تجاری (B2B) و (B2C)
- تامین اطلاعات موثق برای سازمان مالیاتی به منظور محاسبه مالیات عادلانه و واقعی
نتایج اجرای قانون:
- ارتقاء ساز و کارهای کنترلی و جلوگیری از فرار مالیاتی
- کاهش هزینه ها و ساده سازی فرآیندها
کشور مجارستان
هدف از تصویب قانون:
- کشف فروش پنهان (گزارش نشده)
- گزارش درآمد و الزام به پرداخت مالیات کسب و کارهای متخلف
- کاهش اقتصاد سایه (بازار سایه)
- ترویج رقابت منصفانه
نتایج اجرای قانون:
- افزایش 15 درصدی درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده در 9 ماه اول پس از اجرای قانون
- کاهش شکاف مالیات بر ارزش افزوده از 20.9 درصد در سال 2013 به 13.7 درصد در سال 2015
- افزایش سطح تمکین مودیان
کشور کره جنوبی
هدف از تصویب قانون:
- شناسایی درآمد واقعی اشخاص
- افزایش سطح تمکین و درآمد مالیاتی
- ردیابی پرداخت ها به ویژه پرداخت های نقدی به شکلی نظام مند
- کاهش اندازه اقتصاد سایه (بازار غیر رسمی سیاه)
نتایج اجرای قانون:
- افزایش سالانه 5 درصدی نسبت پرداخت های با کارت اعتباری
- افزایش سطح تمکین مالیاتی و درآمد ملی پایدار به واسطه راه اندازی نظام پایانه های فروشگاهی
کشور روسیه
نتایج اجرای قانون:
- خروج بخش عمده ای از خرده فروشی ها از اقتصاد غیر رسمی
- افزایش 38 درصدی درآمد مالیاتی در سال اول اجرای قانون
- ایجاد یک بازار جدید و رقابتی در حوزه پایانه های فروشگاهی
- خلق چشم انداز و تجزیه و تحلیل جامع از جریانات مالی و محصولات در کشور
- کاهش بار اداری مالیات ستانی و عدم الزام برخی از مودیان به تسلیم اظهارنامه مالیاتی
از مطالب فوق متوجه شدیم که تصویب و اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان چه مزایایی برای کشورهای دیگر داشته است. حال در این قسمت مقاله به مزایای تصویب و اجرای قانون در ایران می پردازیم.
مزایای تصویب قانون سامانه مودیان
مهمترین موضوع در فرآیند مالیات ستانی، دریافت مالیات به شیوهای عادلانه است. به همین دلیل قانونگذاران در حوزه قوانین مالیاتی به دو نکته ذیل بسیار توجه می کنند:
- تاکید بر مالیات ستانی بر مبنای اطلاعات دقیق
- فراهم کردن سامانه های اطلاعاتی مورد نیاز
یکی از مهمترین مزایای تصویب قانون سامانه مودیان شفافیت اقتصادی است که این شفافیت آثار بسیاری از جمله آثار زیر را به همراه دارد:
1- جلوگیری از تقلب
2- افزایش سرعت و دقت:
ارسال اطلاعات مالی و مالیاتی به شکل آنلاین با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود.
3- حذف تشخیص مالیات علی الراس:
با اجرای این قانون سیستم تعیین مالیات از سیستم ممیز محوری به سمت سیستم عدالت محوری تغییر می کند.
4- تکریم مودیان مالیاتی و افزایش رضایت آنها
5- پرداخت مالیات منطبق با درآمد و با رویکرد برابر
6- مبارزه با فرار مالیاتی و کاهش حجم اقتصاد زیرزمینی:
با جلوگیری از فرار مالیاتی میزان درآمدهای مالیاتی افزایش می یابد.
7- تامین اطلاعات مورد نیاز پایگاههای اطلاعاتی سازمان:
در این سامانه مشخصات شهروندان به همراه اطلاعات مالی آنها برای دولت و سازمان مالیاتی قابل دسترس می باشد.
8- ایجاد تعامل بین سازمان‌های دولتی براساس الگوی مشخص
9- تشکیل پایگاههای اطلاعاتی آماری در حوزه تأمین و توزیع کالا و خدمات
10- تسهیل و روان‌سازی کسب و کارها با استفاده از روش‌های مبتنی بر فناوری
11- کاهش هزینه های اجتماعی، عملیاتی و اجرایی وصول مالیات از طریق مکانیزه کردن عملیات و بهینه سازی فرایندها
نتیجه گیری
با توجه به مطالب فوق مهمترین مزایای تصویب قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی، شفاف سازی فعالیت های اقتصادی و تجاری می باشد. این قانون بستر مناسبی برای دستیابی به عدالت و رشد اقتصادی است.
