حسابداری سرمایه گذاری ها چیست؟ در مورد انواع سرمایه گذاری چه می دانید؟ منظور از محدودیت در واگذاری سرمایه گذاری ها چیست؟ محدودیت در واگذاری سرمایه گذاری ها بیانگر چه چیزی هستند؟ حسابداری در سرمایه گذاری ها به چند طبقه تقسیم بندی می شوند؟ این طبقه بندی را با توجه به فاکتور های مختلفی می توان تقسیم بندی کرد که در ادامه به تفصیل به این موضوع می پردازیم. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
حسابداری سرمایه گذاری ها
سرمایه گذاری ها و بررسی سود و زیان آن ها از جمله مواردی است که بایستی به درستی حسابرسی شوند. حسابداری در سرمایه گذاری ها به سرمایه گذارها کمک می کند که مخارج و هزینه ها را محاسبه کرده و سود و زیان کار خود را مشخص کند. این کار می توان بازدهی سرمایه گذاری را تا میزان زیادی افزایش دهد و موجب سودآوری هرچه بیشتر سرمایه گذار شود. نرم افزار حسابداری لیام می تواند به شما کمک کند تا حسابداری سرمایه گذاری های خود را به درستی انجام دهید. امکانات نرم افزار لیام می تواند تمامی نیازهای شما را برطرف سازد.
انواع سرمایه گذاری
سرمایه‌گذاری ممکن است به اشکال مختلفی صورت گیرد و به دلایل گوناگونی نگهداری شود. برخی سرمایهگذاریها ممکن است در قالب اسنادی که بیانگر بدهی پولی به دارنده آنهاست، ظاهر بشوند (نظیر برخی اوراق مشارکت).
برخی از این سرمایه گذاری ها ممکن است متضمن سود تضمین شده حداقلی باشند. سرمایهگذاریها همچنین می‌توانند در قالب مالکیت سهام یک واحد تجاری دیگر ظاهر شوند. این سرمایهگذاریها بیانگر حقوق مالی است.
سایر اشکال سرمایه گذاری شامل نگهداری داراییهای عینی مثل زمین و ساختمان، فلزات گرانبها یا دیگر کالاها ازجمله آثار هنری است. سرمایه‌گذاریهای مختلف ازنظر سهولت تبدیل به وجه نقد یا سایر داراییها، میزان داد و ستد و ماهیت بازار مربوط ویژگیهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند.
زمینه های مختلف سرمایه گذاری
ماهیت و سطح سرمایه‌گذاری یک واحد تجاری و حجم فعالیت آن در زمینه خرید، نگهداری و فروش سرمایهگذاریها در واحدهای مختلف فرق می‌کند.
برای برخی واحدهای تجاری خصوصاً واحدهایی که در بخشهای خاص خدمات مالی فعالیت دارند، فعالیت سرمایه‌گذاری بخش عمده عملیات واحد تجاری را تشکیل می‌دهد و عملکرد آن در زمینه سرمایه‌گذاری به میزان قابل ملاحظه‌ای برنتایج عملیات آن تأثیر می‌گذارد.
برخی واحدهای تجاری ازقبیل شرکتهای تخصصی سرمایه‌گذاری صرفاً در زمینه نگهداری و مدیریت پرتفوی سرمایه‌گذاری در بلندمدت فعالیت می‌کنند تا برای صاحبان سرمایه خود درآمد یا رشد سرمایه فراهم آورند.
برای سایر واحدهای تجاری، سرمایه‌گذاری ممکن است به عنوان یک منبع وجوه مازاد نگهداری شود و بخشی از فعالیت مدیریت وجوه نقد آن را تشکیل دهد. همچنین یک واحد تجاری ممکن است به‌منظور اعمال نفوذ قابل ملاحظه یا اعمال کنترل برسیاستهای مالی و عملیاتی واحد تجاری دیگر، در سهام آن سرمایه‌گذاری کند.
بعلاوه سرمایه‌گذاری ممکن است به‌منظور تحکیم رابطه تجاری یا دستیابی به یک مزیت تجاری نگهداری شود.
برای برخی سرمایهگذاریها، بازار فعالی وجود دارد که برمبنای آن، می‌توان ارزش بازار سرمایه‌گذاری را تعیین کرد.
برای این سرمایهگذاریها، ارزش بازار شاخص ارزش منصفانه سرمایه‌گذاری است. در مورد سایر سرمایهگذاریها، بازار فعالی وجود ندارد و برای تعیین ارزش منصفانه از طرق دیگری استفاده می‌شود.
طبقه بندی سرمایه گذاری ها
آن گـروه از واحدهای تجـاری که طبق الزامات استاندارد حسابداری شمـاره 14 با عنوان” نحوه ارائه دارایی های جاری و بدهی های جاری”، دارایی های جاری و غیرجاری را در صورتهای مالی خود تفکیک می‌کنند باید سرمایه‌گذاری های جاری را به عنوان دارایی جاری و سرمایه‌گذاری های بلندمدت را به عنوان دارایی غیرجاری منعکس کنند.
آن گروه از واحدهای تجاری که طبق استانداردهای حسابداری خاص یا مفاد قوانین آمره داراییهای جاری و غیرجاری را در ترازنامه تفکیک نمی‌کنند باید به منظور تعیین مبلغ دفتری سرمایهگذاریها، بین آنها تمایز قائل شوند و مبلغ دفتری سرمایهگذاریها را مطابق با بندهای 29 تا 38 استاندارد حسابداری شماره 15(حسابداری سرمایهگذاریها) تعیین کنند.
تعریف حسابداری سرمایه گذاری
براساس تعریف سرمایه‌گذاری بلندمدت مندرج در بند 5، سرمایه‌گذاری فقط زمانی به عنوان بلندمدت طبقه‌بندی می‌شود که قصد نگهداری آن برای مدت طولانی به وضوح قابل اثبات باشد یا اینکه در عمل محدودیت هایی در توانایی واگذاری آن توسط واحد تجاری وجود داشته باشد.
این اصل صرف نظر از اینکه سرمایه‌گذاری مورد نظر سریع‌المعامله در بازار باشد یا نباشد، مصداق دارد. بنابراین سرمایه‌گذاری بلندمدت مشتمل‌بر موارد زیر است:
الف) سرمایه‌گذاری در واحد تجاری فرعی و وابسته یا تسهیلات بلندمدت اعطاییبه این واحدها.
ب) سرمایه‌گذاریهایی که اساساً جهت حفظ، تسهیل و گسترش فعالیت یا روابط تجاری موجود انجام شده است (این سرمایهگذاریها اصطلاحاً سرمایه‌گذاریهای تجاری نام گرفته است)
ج) سرمایه‌گذاریهایی را که نمی‌توان واگذار کرد، یا بدون تأثیر عمده برفعالیتهای واحد تجاری قابل واگذاری نیست.
د) سرمایه‌گذاریهایی که با قصد استفاده مستمر توسط واحد تجاری نگهداری می‌شود و هدف آن نگهداری پرتفویی از سرمایهگذاریها جهت تأمین درآمد و یا رشد سرمایه برای صاحبان سرمایه واحد تجاری است.
تنها در شرایطی که معیارهای پیشگفته احراز شود، سرمایه‌گذاری را می‌توان بلندمدت تلقی کرد. این واقعیت که یک سرمایه‌گذاری برای مدت نسبتاً طولانی نگهداری شده است، لزوماً به معنای بلندمدت بودن سرمایه‌گذاری نیست.
در سایر موارد که معیارهای مزبور احراز نگردد، سرمایه‌گذاری (اعم از سریع المعامله در بازار یا سایر) به عنوان سرمایه‌گذاری جاری طبقه‌بندی می‌شود.
تعریف سرمایه گذاری سریع المعامله
تعریف سرمایه‌گذاری سریع‌المعامله در بازار، دربرگیرنده دو شرط اصلی است. اول وجود بازاری فعال که آزاد و قابل دسترس باشد و دوم اینکه قیمتهای معاملاتی درچنین بازاری معلوم باشد و علنی اعلام شود.
بعلاوه قیمت اعلام شده باید به گونه‌ای قابل اتکا بیانگر قیمتی باشد که بتوان براساس آن معامله کرد. درصورت تحقق این شرایط، سرمایه‌گذاری یک ”سرمایه‌گذاری سریع‌المعامله در بازار“ است. در عمل مفهوم عبارت ” سریع‌المعامله در بازار“ ممکن است برای واحدهای تجاری مختلف یکسان نباشد.
بنابراین به دلیل تفاوت در میزان دسترسی به بازار و در دسترس بودن قیمتهای اعلام شده، یک سرمایه‌گذاری که هنگام نگهداری توسط برخی مؤسسات خدمات مالی خاص، سریع‌المعامله در بازار تلقی شود، ممکن است برای دیگر واحدهای تجاری این‌چنین نباشد.
سرمایه گذاری سریع المعامله
سرمایه‌گذاری سریع‌المعامله در بازار را، هم می‌توان به عنوان سرمایه‌گذاری جاری طبقه‌بندی کرد و هم در موارد مندرج در بند 15 آن را سرمایه‌گذاری بلندمدت تلقی کرد.
برخی از واحدهای تجاری ممکن است به موجب استانداردهای حسابداری خاص یا مفاد قوانین آمره، ترازنامه خود را مطابق فرم ازپیش تعیین شده‌ای که بین داراییهای جاری و غیرجاری تمایزی قائل نمی‌شود، تهیه کنند.
بسیاری از واحدهای تجاری، نظیر بانک ها و شرکت های بیمه که در رشته‌های مالی فعالیت می‌کنند، هرچند ممکن است قصد واگذاری دارایی هایشان را طی عملیات جاری نداشته باشند، با این حال معمولاً بسیاری از سرمایه‌گذاریهای خود را به عنوان منابعی تلقی می‌کنند که درصورت لزوم، می‌توان آنها را جهت عملیات جاری بکار گرفت.
با این حال این واحدهای تجاری ممکن است دارای سرمایه‌گذاریهایی باشند که علی‌الاصول سرمایه‌گذاری بلندمدت تلقی شود. بنابراین بسیاری از این واحدهای تجاری در تجزیه و تحلیل سرمایه‌گذاری های خود و انتساب مبلغ دفتری به آنها، خصوصیات سرمایه‌گذاری را از نظر جاری یا بلندمدت بودن، مبنای کار قرار می‌دهند.
بهای تمام شده سرمایه گذاری ها
بهای تمام شده یک سرمایه‌گذاری، مخارج تحصیل آن، ازقبیل کارمزد کارگزار، حق‌الزحمه‌ها و عوارض و مالیات را نیز دربر می‌گیرد لیکن شامل مخارج مالی تحمل‌شده در رابطه با ایجاد تدریجی یک سرمایه‌گذاری نیست. بهای تمام شده پرتفوی سرمایهگذاریها برمبنای تک‌تک سرمایه‌گذاریهای آن تعیین می‌شود.
اگر سرمایه‌گذاری کلاً یا جزئاً درمقابل مابه‌ازای غیرنقد تحصیل شود، بهای تمام شده آن معادل ارزش منصفانه دارایی یا اوراق بهاداری خواهد بود که به عنوان مابه‌ازا واگذار شده است. لیکن هرگاه ارزش منصفانه سرمایه‌گذاری تحصیل شده با سهولت بیشتری قابل تعیین باشد، مبلغ اخیر ممکن است در تعیین بهای تمام شده سرمایه‌گذاری ملاک عمل قرار گیرد.
نحوه تعیین بهای تمام شده در حسابداری
نحوه تعیین بهای تمام‌شده حق تقدم خریداری شده مشابه با خرید سهام است. همچنین چنانچه واحد تجاری در نتیجه افزایش سرمایه واحد سرمایه‌پذیر صاحب حق تقدم شود وجوه پرداختی بابت سهام جدید یا واگذاری مطالبات سود سهام نقدی از این بابت به بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری اضافه می‌شود.
در موارد بالا پس از حصول اطمینان از دریافت سهام جدید به منظور تعیین مبلغ دفتری هر سهم، جمع مبلغ دفتری سرمایه‌گذاری قبلی و بهای تمام‌شده حق تقدم تحصیل شده به کل سهام موجود از بابت سرمایه‌گذاری مربوط تسهیم می‌شود.
چنانچه سرمایه گذاری تحصیل شده دربرگیرنده حداقل سود تضمین شده یا سود سهام تعلق گرفته و دریافت نشده باشد، بهای تمام شده سرمایه‌گذاری عبارت از بهای خرید بعد از کسر هرگونه سود تعلق گرفته و دریافت نشده خواهد بود.
مبالغ سود تضمین شده، حق‌‌امتیاز و سود سهام حاصل از سرمایه گذاری ، بازده سرمایه‌گذاری است و عموماً درآمد تلقی می‌گردد.
با این حال در برخی شرایط، مثلاً، در مواردی که سود سهام عادی شرکت سرمایه‌پذیر، از محل اندوخته‌ها یا سود انباشته مصوب پیش از تحصیل سرمایه‌گذاری اعلام می‌شود این گونه مبالغ معرف بازیافت بخشی از بهای تمام شده سرمایه‌گذاری است و درآمد محسوب نمی‌شود.
به بیان دیگر، بهای تمام شده سرمایه گذاری تنها هنگامی بابت سود سهام دریافتی یا دریافتنی کاهش داده می‌شود که سود سهام مزبور مازاد بر سهم شرکت سرمایه‌گذار از سودهای مصوب شرکت سرمایه‌پذیر پس از تحصیل سرمایه گذاری باشد.
2 پاسخ
در قسمت طبقه بندی سرمایه گزاری ها آخر بند نوشتید مطابق بند 29 تا 38 …
استاندارد شماره 14 کلا 20 بند هست آیا اشتباه تایپی شده؟
اگر نشده منظورتون دقیقا کجاست؟
با سلام
ضمن تشکر از ریزبینی و نکته سنجی شما
در متن مقاله آمده:
آن گروه از واحدهای تجاری که طبق استانداردهای حسابداری خاص یا مفاد قوانین آمره داراییهای جاری و غیرجاری را در ترازنامه تفکیک نمی‌کنند باید به منظور تعیین مبلغ دفتری سرمایهگذاریها، بین آنها تمایز قائل شوند و مبلغ دفتری سرمایهگذاریها را مطابق با بندهای 29 تا 38 تعیین کنند.
منظور از بند 29 تا 38، بندهای استاندارد حسابداری شماره 15(حسابداری سرمایه گذاری ها) می باشد.