نکات طلایی معاملات فصلی برای جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی

آنچه باید قبل از ارسال گزارشات معاملات فصلی بدانید

     دریافت و پردازش اطلاعات صورت معاملات فصلی موضوع ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم” خدمتی است که دولت به مردم (C2G)، دولت به دولت (G2G) و دولت به کسب و کارها  (B2G) ارائه می دهد. این خدمت جهت دریافت اطلاعات صورت معاملات فصلی موضوع ماده 169 مالیاتهای مستقیم می باشد که کلیه مودیان حقوقی (برای کلیه سالها)، مودیان حقیقی بند الف و ب (برای سالهای پیش از 1396)، اشخاص حقیقی گروه اول موضوع آیین نامه ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم، اشخاص حقیقی مشمول اجرای مالیات بر ارزش افزوده، مشاغل خاص مورد اشاره در فصل دوم آیین نامه اجرایی ماده 95 جدید قانون مالیاتهای مستقیم (برای سال 1396 و پس از آن)، موظف به ارسال معاملات خود (اطلاعات خرید و فروش اطلاعات پیمانکار در پیمان های بلند مدت، اطلاعات کارفرما در پیمان های بلند مدت، صادرات، واردات، حق العمکاری، اجاره، فعالیت های ساخت و فروش مالک) می باشند. دوره ارسال اطلاعات سه ماهه (فصلی) بوده و می بایست تا چهل و پنج روز (45 روز) پس از پایان هر فصل نسبت به ارسال آن به دو روش برخط (آنلاین) یا غیر برخط (آفلاین) اقدام نمود.

متن کامل ماده 169 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم:

لینک متن کامل ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم در سامانه امور مالیاتی به شرح زیر می باشد؛

موارد عدم شمول ارسال فهرست معاملات؛

     با توجه به فصل پنجم از آیین نامه اجرایی موضوع تبصره(3)  ماده 169  اصلاحی مصوب 31-04-1394 قانون مالیات های مستقیم به شماره 200/3949/46378 ؛

ماده 13 -موارد زیر مشمول ارسال فهرست معاملات نمی­ باشند:

1. خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار 
2. خرید و فروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه
3. سود و کارمزد و جریمه­های بانک­ها، صندوق تعاون، صندوق­های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسات اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق­های قرض ­الحسنه
4. سود سهام و سهم الشرکه
5. حـق عـضویت اعضاء مجامع حرفه­ای، احزاب و انجـمن­ها وتشکـل­های غـیردولتی دارای مـجوز از مـراجـع ذی صلاح
6. کمک­ها، جوائز و هدایای بلاعوض
7. مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و موارد مشابه، به دستگاه­های اجرائی پرداخت می­گردد
8. حقوق و دستمزد پرداختی موضوع فصل سوم از باب سوم قانون مالیات­های مستقیم
9. وجوه پرداختی بابت حق نگهداری (شارژ) ساختمان محل فعالیت و آبونمان­های پرداختی
10. صورتحساب‌ های الکترونیکی ثبت شده در کارپوشه فروشنده حقیقی یا حقوقی در سامانه مودیان
11. صورتحساب ‌های الکترونیکی ثبت شده در کارپوشه خریدار حقیقی یا حقوقی که خریدار نسبت به عدم پذیرش آن مطابق تبصره بند (ب) ماده (5) قانون پایانه ‌های فروشگاهی و سامانه مودیان اقدام نکرده است
12. قراردادهای ثبت شده در کارپوشه فروشنده و خریدار حقیقی یا حقوقی در سامانه مودیان
13. اطلاعات مربوط به واردات که در اجرای تبصره ماده 5  قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان به سامانه مودیان منتقل شده است.

جرایم عدم انجام تکالیف مقرر در ماده 169 مکرر ق.م.م؛

ماده 19 –  عدم انجام هر یک از تکالیف مقرر در ماده 169  قانون مشمول جریمه­های مقرر در ماده مذکور به شرح زیر می باشد. جرائم مذکور با رعایت مهلت مقرر در ماده (157)  قانون قابل مطالبه خواهد بود.

تبصره – در صورت انجام تخلفات موضوع ردیف­های یک الی سه جدول فوق­الذکر در هر معامله، جریمه قابل محاسبه و مطالبه حداکثر معادل 2%  مبلغ همان معامله خواهد بود.

نکات طلایی که بایستی قبل از ارسال گزارشات فصلی بدانید؛

• مبلغ حد نصاب

مبلغ حد نصاب معاملات سالانه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین می گردد. طبق این قانون مودیان می توانند 5 درصد مبلغ معاملات کوچک خود را بصورت تجمیعی رد کنند. با توجه به اینکه سقف معاملات کوچک در سال ۱۴۰۴، مبلغ  ۲٬۸۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال تعیین شده است؛ در نتیجه ۵ درصد از این نصاب با مبلغ ۱۴۲٬۵۰۰٬۰۰۰ ریال به عنوان معیار گزارش معاملات، در لیست معاملات فصلی در نظر گرفته می‌شود.

مطابق با ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم، قانونگذار برای تسهیل امور، استثنایی برای معاملات با مبالغ کمتر از حد نصاب در نظر گرفته است. طبق این استثناء:

اشخاص حقیقی می‌توانند چنانچه مبلغ هر یک از خریدها یا فروش‌های انجام‌شده            (نه جمع خریدها و یا فروش ها) در هر فصل، کمتر از ۵ درصد حدنصاب معاملات کوچک آن سال باشد، اطلاعات کامل طرف معامله را ثبت نکرده و این معاملات را به‌صورت تجمیعی گزارش کنند.

• فرق حالت تجمعی با تجمیعی در ارسال گزارشات فصلی ماده 169 مکرر ق.م.م

زمانی که شما در طول فصل از یک فروشنده چندین بار خرید کرده باشید، نیازی نیست بابت هر بار خرید یک ردیف گزارش تنظیم نمایید بلکه می توانید کلیه خرید های خود را از آن فروشنده جمع زده و در یک ردیف ثبت نمایید. در این حالت شما از روش تجمعی استفاده کردید. زمانی که فاکتورهای خرید از فروشنده های متفاوت و با مبلغ زیر حد نصاب دارید، نیازی نیست بابت هر کدام یک ردیف در گزارشات فصلی ایجاد کنید بلکه همه آنها را با هم جمع زده و در قسمت بالای گزارش خرید تیک تجمیعی را زده و جمع فاکتورهای خرید زیر مبلغ حد نصاب را در آنجا ثبت نمایید. به این حالت روش تجمیعی گفته می شود. بدیهی است که برای فارکتورهای خرید بالای حد نصاب بایستی گزینه مشمول نظام مالیاتی را انتخاب کرده و پس از کامل کردن مشخصات فروشنده، در یک ردیف مجزا جمع کلیه فاکتورهایی که از آن فروشنده خرید کرده اید را وارد نمایید (حالت تجمعی).

نکته: فاکتورهای خریدی را که دارای ارزش افزوده هستند و اصطلاحاً با فرمت فاکتور رسمی صادر شده اند حتی اگر مبلغ آن کمتر از حد نصاب هست، به صورت تجمیعی گزارش نکنید و سعی کنید برای آنها ردیف خاص خود را در گزارش اختصاص دهید. جمع فاکتور های تجمیعی نیز محدودیت دارد و نباید از 10 درصد کل خرید بیشتر باشد پس لذا فاکتورهای رسمی را از داخل آن خارج نمایید و جداگانه گزارش کنید.

• مهلت تعیین شده برای ارسال گزارشات معاملات فصلی

گزارش معاملات فصلی همانطور که از نامش پیداست مربوط به معاملات یک فصل از سال است. این بدان معنی هست که کلیه معاملاتی که در یک فصل از سال بعنوان مثال فصل بهار اتفاق می افتد باید در گزارش معاملات فصلی فصل بهار، آورده شود. مهلت تعیین شده طبق ماده 169 مکرر ق.م.م. برای ارسال گزارش معاملات فصلی، یک ماه و نیم (معادل 45 روز) می باشد. اگر روز آخر (روز چهل و پنجم) تعطیل رسمی باشد، روز کاری بعد از آن بعنوان روز چهل و پنجم در نظر گرفته می شود.

• مشمولان ارسال گزارشات معاملات فصلی؛

برطبق ماده 9 فصل چهارم آیین نامه اجرایی موضوع تبصره(3) ماده 169  اصلاحی مصوب 31-04-1394 قانون مالیات های مستقیم، افراد زیر مشمول ارسال گزارشات مربوط به معاملات فصلی می باشند؛

الف) کلیه اشخاص حقوقی

ب) صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون محسوب می شوند

ج) صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده

• تفاوت گزارش معاملات فصلی با اظهارنامه ارزش افزوده؛

همانطور که نام آنها پیداست معاملات فصلی بصورت گزارش ارسال می گردند در صورتی که برای مالیات ارزش افزوده اظهارنامه تنظیم می گردد. مالیاتی که گزارشات معاملات فصلی را شامل می شود از نوع مالیات بر درآمد و مالیات مستقیم محسوب می گردد اما مالیات بر ارزش افزوده از نوع مالیات بر مصرف هست و مالیات غیر مستقیم محسوب می گردد. مهلت ارسال گزارشات معاملات فصلی یک ماه و نیم هست در صورتی که مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده پانزده روز می باشد.

• مهمترین شرط پذیرش گزارشات معاملات فصلی

جهت اینکه گزارشات معاملات فصلی شما توسط سازمان امور مالیاتی پذیرفته شود بایستی حتماً با اظهارنامه ارزش افزوده شما همخوانی داشته باشد و اطلاعات ثبت شده در هر یک، دیگری را تأیید نماید. پس از تنظیم گزارش معاملات فصلی و قبل از تایید نهایی حتماً جمع ستون فروش را با جمع ستون فروش اظهارنامه ارزش افزوده مطابقت نمایید و همچنین مبلغ ارزش افزوده فروش را در هر دو گزارش چک نمایید تا حتماً یکی باشد. این کار را در خصوص جمع ستون فاکتورهای خرید و مبلغ ارزش افزوده خرید نیز تکرار نمایید.

• کنترل فاکتورهای نزد تنخواه گردان

یکی دیگر از مواردی که خیلی مهم هست این است که تنخواه گردان را ملزم کنید که فاکتورهای پایان فصل را از ابتدای فصل بعدی جدا کرده و با هم در یک گزارش ارائه ندهد. زیرا برای ارسال گزارشات معاملات هر فصل فقط به اطلاعات همان فصل نیاز است و نباید فاکتورها به دلیل تکمیل شدن گزارش تنخواه گردان، دیرتر از حد به دست حسابداری برسد. مورد مهم بعدی در کنترل فاکتورهای نزد تنخواه گردان این است که دقت شود پیش پرداخت خرید در گزارش تنخواه به شکل هزینه گزارش نشده باشد چون هنوز فرایند تحمل هزینه به طور کامل انجام نگردیده و خرید یا هزینه محقق نگردیده و گزارش معاملات فصلی شما تحت تأثیر شناسایی نادرست قرار می گیرد.

• کنترل حساب سایر هزینه ها

از آن جایی که هر هزینه ای نباید در گزارشات معاملات فصلی گزارش شود، ممکن است برخی هزینه ها به دلیل کم تکرار بودن آنها در سرفصل سایر هزینه ها ثبت گردد. لذا دقت نمایید این هزینه ها در گزارش معاملات فصلی ارائه نشود. (مانند جریمه تخلف راهنمایی و رانندگی خودرو شرکت که به ندرت اتفاق می افتد و در سرفصل سایر هزینه ها گاهاً ثبت می گردد.)