بیمه مسئولیت نوعی از بیمه عمومی است. موضوع این نوع از بیمه زیان وارده به اشخاص ثالث ناشی از فعل یا ترک فعل غیر عمدی بیمه گذار است که موجب به وجود آمدن زیان های مالی و جانی می شود. (م ۶۱۶ ق م ا)
بیمه مسئولیت، مسئولیت حوادث در محل کار را بر عهده می گیرد و بیمه‌گزار را در قبال خسارت‌های ناشی از ادعاهای قانونی حمایت می‌کند.
نقش بیمه‌های متنوع مسئولیت
- ایجاد نظم اجتماعی
- جبران زیان‌های مالی و جانی وارد بر اشخاص ثالث
- حل مسالمت آمیز اختلافات افراد بدون مراجعه و طرح دعاوی در محاکم قضایی
در بیمه مسئولیت تا زمانی که شخص زیان دیده بر علیه بیمه‌گذار ادعایی مطرح نکند، مسئولیتی متوجه او نیست و بیمه در جبران خسارت مسئولیتی ندارد.
*صدور بیمه نامه مسئولیت مدنی در برابر کارکنان، بدون ذکر اسامی کارکنان و با تعریف کامل محدوده زمانی و مکانی مورد بیمه میسر است. با توجه به موارد ذکر شده، اساسا این بیمه نامه بدون ذکر اسامی بیمه شدگان بصورت بی نام صادر می گردد. لذا برای فراهم شدن امکان کنترل موضوع، برای هر پروژه خاص یک بیمه نامه صادر می گردد. مشخصات موضوع کار و محدوده زمانی و مکانی محل کار باید در بیمه نامه درج گردد. پوشش بیمه ای شامل حوادثی می شود که در حین اجرای کار اتفاق افتاده باشد.
همچنین بیمه مسؤلیت کارکنان، پیمانکاران فرعی را که مستقیما جز کارکنان تحت امر بیمه گذار نیستند تحت پوشش قرار می‌دهد، زیرا در اکثر پروژه ها، کارفرما یا صاحبکار تمام امور پروژه را شخصا انجام نمی دهند.
تعریف مسئولیت
پاسخگویی شخص برای اعمالش در مقابل دیگری
انواع مسئولیت
مسئولیت اخلاقی
مسئولیت اخلاقی بیشتر جنبه اخلاقی و وجدانی داشته یعنی ما در مقابل وجدان و پروردگار خود مسئول هستیم. این مسئولیت قابل بیمه شدن نیست. به عنوان مثال اگر شخصی در حال خودکشی باشد ما مسئولیت اخلاقی داریم که مانع از کار او شویم.
مسئولیت قانونی
مسئولیت قانونی خود به ۲ دسته تقسیم می شود.
- مدنی
- کیفری
تعریف مسئولیت مدنی
مسئولیت مدنی یعنی جبران زیان و خسارت به شخص متضرر است و برای حفظ حقوق خصوصی افراد وضع شده است. آثار زیانبار این مسئولیت فقط متوجه همان فرد می شود نه جامعه.
مسئولیت مدنی
ناشی از عمل خلاف قانون و مسئولیت جرمی است که عمدی می‌گویند.
عمل خلاف قانون و مسئولیت شبه جرمی که غیر عمدی است.
بنابراین در مسئولیت مدنی شبه جرم را بیمه می کنیم نه جرم را. مانند مسافری که در یک تصادف رانندگی صدمه دیده است.
مسئولیت کیفری
مسئولیت کیفری یعنی آثار زیان بار آن متوجه جامعه می شود. هدف اصلی آن برقراری نظم و حفظ آن است و تحمل مجازات توسط شخص مجرم موضوعیت دارد.
اگر فردی از قانون تخطی کند، دچار مسئولیت قانونی می‌شود.
اگر این تخطی منجر به خسارت به شخص دیگری شود، او در برابر فرد خسارت دیده مسئولیت مدنی دارد.
نکته:
همانطور که نمی توان با دادن پول دیگری را به جای خود به زندان فرستاد نمی توان با پرداخت حق بیمه مسئولیت کیفری را به شرکت بیمه واگذار کرد.
به دو دلیل:
- به دلیل تخطی از اصل شخصی سازی بیمه
در قانون کیفری هر کسی کاری انجام دهد باید کیفری آن کار را خودش بر عهده بگیرد. - بازدارندگی مجازات ها از بین می رود.
مسئولیت کیفری تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرند.
انواع بیمه مسئولیت مدنی:
1- بیمه مسئولیت‌مدنی کارفرما در برابر کارکنان
در این نوع بیمه چنانچه در جریان انجام کار در محل در اثر حادثه، صدمات بدنی (دیه، ارش و هزینه پزشکی) به کارکنان وارد آید مسئولیت و هزینه های پزشکی و غرامت نقص عضو و فوت متوجه کارفرما می باشد.
انواع بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در برابر کارکنان شامل:
- کارکنان ساختمانی
- پرسنل پروژه های عمرانی
- کارکنان و پرسنل واحدهای تولیدی، خدماتی، بازرگانی
2- تعریف مسئولیت عمومی
چنانچه در نتیجه فعالیت روزمره فرد یا افرادی، خسارت و زیان جانی و مالی به اشخاص ثالث (به غیر از کارکنان و افراد مرتبط با حرفه یا فعالیت کارفرما) وارد شود، طبق قانون، عامل زیان، مسئول شناخته می‌شود و این مسئولیت را مسئولیت عمومی می‌نامند.
بیمه مسئولیت مدنی عمومی
این بیمه خسارت‌های بدنی و مالی وارده به اشخاص ثالث هنگام فعالیت را پوشش می‌دهد. انواع این بیمه شامل:
- شهرداری ها در قبال شهروندان
- بیمه مسئولیت مدنی جامع (CGL)
- ناشی از اجرای عملیات ساختمانی
- مدیران پارکینگ های عمومی و خصوصی
- ناشی از آتش سوزی، انفجار و ترکیدگی لوله آب
- ناشی از نصب و نگهداری تابلوهای تبلیغاتی و …
- پیمانکاران پروژه های عمرانی در قبال اشخاص ثالث
- ناشی از نصب و نگهداری آسانسور در قبال استفاده کنندگان
- بیمه نامه مسئولیت مدیر/ هیأت مدیره مجتمع های مسکونی یا اداری در قبال ساکنین، مراجعین و اشخاص ثالث
مشاهده کنید: فیلم آموزش بخش مشاوره مالیاتی و اداره کار لیام
3- بیمه مسئولیت مدنی حرفه ای
این بیمه مسئولیت مدنی اشخاص (حقیقی و حقوقی) را که در اثر قصور ناشی از فعالیت حرفه ای، آسیبی به آنها رسیده است برعهده دارد و ضامن جبران خسارت به زیان دیدگان می باشد.
برخی از انواع این بیمه نامه شامل بیمه مسئولیت حرفه ای:
- مدیران:
سینما
رستوران
شهربازی
مهدهای کودک
مدیران و ناجیان غریق - سر دفتران اسناد رسمی
- نصب و نگهداری آسانسور
- طراح، محاسب و ناظر ساختمان
- وکلای دادگستری در قبال موکلین
- هیات مدیره ساختمان های مسکونی
- مجموعه های ورزشی در قبال وزرشکاران و مراجعین
- پزشکان، پیراپزشکان طبق مقررات نظام پزشکی کشور
- مدیران و مسئولان فنی درمانگاه ها و بیمارستان ها و کلینک ها
4- بیمه مسئولیت قراردادی
گاهی وقوع حوادث غیرقابل پیش بینی و یا تخلف طرف قرارداد از تعهدات، موجب زیان مالی طرف دیگر قرارداد می‌شود. این نوع بیمه خسارت های مالی و جانی وارده را جبران می نماید.
این نوع بیمه برای انواع قراردادهای حمل و نقل داخلی و بین المللی در قبال گیرنده کالا از جمله قراردادهای زیر قابل ارائه است:
- شرکت های حمل و نقل :
جاده ای (داخلی)
بین‌المللی جاده ای براساس شرایط کنوانسیون C.M.R
بین‌المللی براساس شرایط بارنامه فیاتا
بین‌المللی کالا از طریق هوایی (داخلی و خارجی) - مستأجر در برابر مؤجر
- پیمانکاران در برابر صاحبکاران مطابق مفاد قرارداد منعقده
5- بیمه مسئولیت تولیدکنندگان و فروشندگان کالا
این بیمه در قبال خسارت های جانی و یا مالی وارد شده به مصرف کنندگان کالاهای تولیدی و فروخته شده و همچنین اشخاص ثالث ناشی از پروسه تولید به کار می رود مسئول است. این بیمه خدمات گارانتی و مسئولیت تبعی ناشی از محصول را پوشش می دهد.
انواع بیمه مسئولیت تولیدکنندگان شامل:
- کپسول‌های آتش نشانی
- جرثقیل‌های سقفی
- لوله‌های آبرسانی و شبکه آبیاری و… (PVC)
- عایق‌های رطوبتی
- قطعات مورد استفاده در خودرو مانند سیلندر، صفحه کلاج و ..
- دستگاه های فیزیوتراپی
