وظایف مودیان مالیاتی – شرط اصلی بهبود نظام مالیاتی علاوه بر تدوین قوانین و مقرراتی که بر پایه مودی محوری باشد این است که مودیان مالیاتی نسبت به وظایف و تکالیف قانونی خود اطلاع و آگاهی کامل داشته باشند.
که برپایه همین موضوع سازمان امورمالیاتی وظایف مودیان مالیاتی در فصل پنجم از باب چهارم قانون مالیات های مستقیم از مواد 177 تا 181 به شرح ذیل بیان داشته است:
وظایف مودیان مالیاتی براساس ماده 177 تا 181
1- طبق ماده 177 قانون مالیات های مستقیم مودیان مالیاتی بایستی اظهارنامه های موضوع قانون مالیاتی های مستقیم را که مکلف به تسلیم آن در موعد مقرر (اشخاص حقوقی به مدت چهار ماه پس ازپایان سال مالی و اشخاص حقیقی به مدت سه ماه پس ازپایان سال شمسی یا همان پایان خرداد ماه ) هستند به تفکیک و با اخذ کد رهگیری از طریق نرم افزارالکترونیکی اظهارنامه تسلیم نمایند.
تبصره 1 ماده 177 قانون مالیات های مستقیم
هرگاه آخرین روز مهلت یا موعد مقرر برای تسلیم اظهارنامه یا سایر اوراقی که مودی مالیاتی به موجب مقررات مکلف به تسلیم آن می باشد. مصادف با ایام تعطیل رسمی یا عمومی می گردد اولین روز بعد از تعطیل یا تعطیلات مزبور حسب مورد مهلت یا موعد مقرر جهت تسلیم اظهارنامه یا اوراق مذکور می باشد.
تبصره 2 ماده 177قانون مالیات های مستقیم
تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات مودیانی که در خارج از ایران اقامت دارند و همچنین موسسات و شرکت های که مرکز اصلی آنها در خارج از ایران است چنانچه در ایران دارای نمایندگی، شعبه و نماینده باشند تکالیف مربوطه بر عهده نماینده آن ها می باشد.
طبق تبصره 3 ماده 177 قانون مالیات های مستقیم
صاحبان مشاغل مکلف اند ظرف مدت چهار ماه از تاریخ شروع فعالیت یا ثبت مراتب را کتبا به اداره امور مالیاتی محل اعلام نمایند.
انجام ندادن این تکلیف موجب جریمه ای معادل ده درصد مالیات قطعی و نیز محرومیت از کلیه تسهیلات و معافیت های مالیاتی تا تاریخ شناسایی توسط اداره امور مالیاتی می شود.
ماده 179 قانون مالیات های مستقیم وظایف مودیان مالیاتی
در صورتی که مودی چندین محل سکونت داشته باشد موظف است یکی از آنها را به عنوان محل سکونت اصلی به اداره امور مالیاتی معرفی کند در غیر اینصورت خود اداره امورمالیاتی می تواند هر کدام از محل های سکونت مودی را بعنوان محل اصلی سکونت تلقی کند.
مودیان مالیاتی موظفند دفاتر، اسناد و مدارک و سوابق مالی موضوع ماده 181 قانون مالیات های مستقیم را جهت رسیدگی در اختیار ماموران مالیاتی و هیات های بازرسی قرار دهند در غیر اینصورت مشمول مجازات و از معافیت های مالیاتی منابع مختلف درآمدی سال مورد رسیدگی محروم می شوند.
نکات مهم وظایف مودیان مالیاتی
استفاده از سامانه فروشگاهی از دیگر تکالیف مودیان است که باید با توجه به نوع شغل نسبت به نصب و راه اندازی و استفاده از سامانه های فروشگاهی (صندوق فروش) اقدام نمایند.
مودیان مشمول این قوانین مکلفند، اطلاعات پایانه فروشگاهی و حافظه مالیاتی خود را در موعد مقرر، در این سامانه ثبت نمایند. مودیانی که ثبت اطلاعات را تمکیل نموده و شناسه یکتای حافظه مالیاتی خود را دریافت نمایند، از تسهیلات و مشوق های مالی تعیین شده در قوانین بهره مند خواهند شد.
ارسال فهرست معاملات صاحبان مشاغل موظفند بر اساس ماده 169 نسبت به صدور صورتحساب برای معاملات اقدام و فهرست آن را به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند.
مودیان مالیاتی می توانند از طریق سامانه ارسال صورت معاملات (169) و گزارش خرید و فروش الکترونیکی دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 169 قانون مالیات های مستقیم نسبت به ثبت و ارسال اطلاعات خرید و فروش و همچنین پرداخت و دریافت بابت قراردادها، صادرات، واردات، حق العمکاری و مدیریت پیمان، بیمه، اجاره اقدام نمایند.
دوره ارسال اطلاعات سه ماهه (فصلی) بوده و می بایست تا چهل و پنج روز (45 روز) پس از پایان هر فصل نسبت به ارسال آن اقدام نمود .
مالیات حقوق در قانون مالیات های مستقیم
طبق ماده 86 قانون مالیات های مستقیم پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلفند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده 85 این قانون محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماههای بعد فقط تغییرات را صورت دهند.
بررسی نکات مهم برای مودیان مالیاتی
در اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و بنا به اختیار مفاد ماده 18 مودیان مکلفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می نماید نسبت به ارائه اطلاعات در خواستی سازمان مذکور و تکمیل فرم های مربوطه اقدام و ثبت نام نمایند.
تا کنون طی هشت مرحله برخی از فعالان اقتصادی برای اجرای قانون فراخوان شده اند.
طبق ماده 19 مودیان مکلفند در قبال عرضه کالا یا خدمات موضوع این قانون، صورتحسابی با رعایت قانون نظام صنفی و حاوی مشخصات متعاملین و مورد معامله به ترتیبی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین واعلام می شود، صادر ومالیات متعلق را در ستون مخصوص درج و وصول نمایند.
در مواردی که از ماشین های فروش استفاده می شود، نوار ماشین جایگزین صورتحساب خواهد شد.
همچنین بر اساس ماده 21 قانون مالیات بر ارزش افزوده مودیان مالیاتی مکلفند، اظهارنامه هر دوره مالیاتی را طبق نمونه ودستورالعملی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین واعلام می شود.
حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضاء هر دوره، به ترتیب مقرر تسلیم ومالیات متعلق به دوره را پس از کسر مالیات هایی که طبق مقررات این قانون پرداخت کرده اند وقابل کسر می باشد، در مهلت مقرر مذکور، به حسابی که توسط وزارت امور اقتصادی ودارایی (خزانه داری کل کشور) تعیین وتوسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می گردد، واریز نمایند.
