استاندارد شماره ۸ حسابداری ایران

نکات برجسته استاندارد شماره ۸ : موجودی مواد و کالا

موجودی مواد و کالا در استاندارد شماره 8

موجودی مواد و کالا بخش عمده ای از دارایی های بسیاری از واحدهای تجاری را تشکیل میدهد.جایگاه آن در صورت وضعیت مالی و در طبقه دارایی های جاری است.

شناسایی و اندازه گیری صحیح موجودی مواد و کالا از ضروریات است زیرا موجودی ها یکی از مهمترین دارایی هایی است که واحد تجاری در تملک دارد.فروش موجودی های کالا به قیمتی مازاد بر بهای تمام شده منبع اصلی درآمد اغلب واحدهای تجاری می باشد.

موجودی موادوکالا دارایی های هستند که در یک مقطع زمانی خاص به شکل کالاهایی که در مالکیت واحدتجاری است و به منظور فروش درآینده یا استفاده در تولید نگهداری میگردد،نشان داده می شود.

در تعریف این قلم از صورت های مالی میتوان این گونه گفت که :

• 1-در روال عادی عملیات،طی دوره برای فروش طی دوره نگهداری می شود
• 2-به منظور ساخت و فروش محصول در فرآیند تولید قرار دارد
• 3-در تولید کالاها یا خدمات قابل فروش و ارائه به مصرف می شود.

واحدهای بازرگانی موجودی موادوکالا را جهت فروش به دیگران خریداری و نگهداری می کنند ولی واحدهای تولیدی جهت استفاده در تولید اقلام این موجودی را خرید و نگهداری می کنند.

مواد اولیه-کالای در جریان ساخت-کالای خریداری شده برای فروش -کالای ساخته شده-ملزومات(مواد غیرمستقیم) -اقلامی که به طور معمول و با توجه به شرایط ایجاد شده به منظور فروش نگهداری می شوند را میتوان به عنوان موجودی مواد و کالا طبقه بندی و تشریح کرد.

نگهداری موجودی موادوکالا مازاد بر میزان مورد نیاز موجب افزایش هزینه های نگهداری این گونه اقلام از طریق ایجاد زیان ناشی از ضایعات ،اشغال فضای انبار و رکود بخشی از سرمایه واحدتجاری خواهد شد.

روش های ارزشیابی(بهای تمام شده) موجودی موادوکالا را میتوان به روش های فایفو،میانگین موزون و شناسایی ویژه محاسبه کرد.

روش های ثبت و نگهداری

همچنین روش های ثبت و نگهداری به 2 روش دائمی و ادواری می باشد

روش دائمی

در روش دائمی هر لحظه موجودی کالا قابل رویت و مشاده در اسناد و مدارک می باشد که در زمان فروش نیز بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه و سند مالی آن صادر می شود.

روش ادواری

ولی در روش ادواری حساب خرید بدهکار شده و در لحظه موجودی کالا در اسناد و مدارک قابل رویت و مشاهده نیست و صرفاً با شمارش میتوان به تعداد و مقدار موجودی واقعی دست پیدا کرد ضمن این که با هر بار فروش بهای تمام شده محاسبه نشده و صرفاً در پایان سال بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه و سند مالی آن صادر می شود.

روش فایفو یا اولین صادره از اولین وارده بدین معنی است که محاسبه بهای تمام شده موجودی موادوکالا بر این اساس که تعداد موجود،بیانگر آخرین خرید ها یا آخرین تولیدات است.

میانگین موزون عبارت است از این که بر اساس اعمال بهای متوسط در مورد واحد موجودی است.در واقع از تقسیم مجموع بهای تمام شده واحدهای موجودی به مجموع تعداد واحدهای آن موجودی محاسبه می گردد و می توان از طریق محاسبه دائمی(میانگین موزون متحرک)یا محاسبه ادواری(میانگین موزون سالانه،شش ماه و …) به آن دست یافت.

شناسایی ویژه روشی است که در آن مخارج مختص هر یک از اقلام موجودی به آن قلم اختصاص می باید.
مبلغ دفتری موجودی مواد و کالای فروخته شده باید در دوره ای که درآمد مربوط شناسایی می گردد،به عنوان هزینه شناسایی شود.

در مورد اندازه گیری موجودی موادوکالا ،این اقلام باید برمبنای اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش ،تک تک اقلام یا گروه های اقلام مشابه اندازه گیری شود.

بهای تمام شده موجودی ها در واحدهای خدماتی عمدتاً از دستمزد و سایر مخارج کارکنانی که مستقیماً در ارائه خدمات نقش داشته اند و نیز سربار قابل تخصیص تشکیل می شود.

استاندارد شماره ۸ ایران در خصوص حسابداری موجودی مواد و کالا توضیح داده است.