استاندارد 35، مالیات بر درآمد

موضوع: استاندارد 35، مالیات بر درآمد

برگزارکننده فستیوال: استاد محمد قبول

مهمان هشتمین برنامه فستیوال: جناب آقای دکتر غلامرضایی، دبیر اجرایی و مدیر پکت مرکز آموزش انجمن حسابداران خبره ایران

انجمن حمایتگر فستیوال: شرکت نرم افزار حسابداری آنلاین لیام

تاریخ لایو: 22 فروردین 1401 ساعت 21:30

مقدمه

ایران در راستای همگرایی با استانداردهای بین المللی اقدام به تصویب برخی از استانداردها به طور مرحله ای  می کند. دنیای امروز حسابداری را زبان تجارت می داند. انجام هر معامله ی بین المللی از جمله خرید نسیه، فروش تسیه، معاملات بانک ها، برگزاری کنسرسیون، و سرمایه گذاری نیاز به صورت های مالی با استانداردهای یک شکل دارد. بنابراین طبق ضرورت بایستی استانداردهای ملی کشورها کنار گذاشته شود و همه ی کشور ها با یک استاندارد یکپارچه صورت مالی تهیه کنند. ایران هم از این قاعده مستثنا نیست. لذا از سال 98 یک سری از استانداردها را به صورت مرحله ای مصوب کرد. یکی از این استانداردها، استاندارد مالیات بر درآمد می باشد.

هدف و دامنه کاربرد استاندارد 35 چیست؟

استاندارد 35 (مالیات بر درآمد) همانطور که از نامش پیداست درباره نحوه اندازه گیری، افشا یا عملکرد مالیات بر درآمد می پردازد. سایر مالیات ها از جمله مالیات ارزش افزوده و مالیات های تکلیفی در دستور کار این استاندارد نیست. لذا هدف این استاندارد بحث ارائه، اندازه گیری  و افشای مالیات بر عملکرد شرکت هاست و در راستای همگرایی با استانداردهای بین المللی نیز مصوب شده است.

آیا مالیات بر درآمد اثر مالیاتی راجع به پرداخت مالیات بیشر یا مالیات کمتر یا با ذخیره مالیات ارتباطی دارد؟

هدف حسابداری در همه جای دنیا ارائه اطلاعات مفید و سودمند می باشد. روش حسابداری دنیا تعهدی بوده یعنی ما به دریافت، پرداخت و ذخیره مانند ابعادی که در مالیات هست اصلا توجهی نداریم. در بحث مالیاتی دنیا هدف بیشتر تامین مخارج دولت است. لذا حسابداری هیچ جای دنیا حتی کشورهای پیشرفته تعهدی کامل نیست. اکثر کشورهای دنیا مباحث هزینه های حسابداری را به روش تعهدی غیر کامل می آورند یعنی تا تهیه مدارک و مستندات متقم تر و کافی تری صبر می کنند.

مثال:

یکی از مباحث حسابداری این است که اگر مطالباتی دارید که 1-2 سال از آنها گذشته باید ذخیره بگیری. کاری نداریم که بابت آنها شکایت کرده اید یا خیر. در صورتی که سازمان مالیاتی می گوید خیر شما باید اقدام و مدارک قوی تری تهیه می کردید که اصلا نمی توانید این مطالبات را وصول کنید.

لذا یک اختلاف در نحوه محاسبه مالیات بر درآمد طبق حسابداری (روش تعهدی کامل) و آن چیزی که در اظهارنامه مطرح می شود و برگه تشخیص برای آن صادر می شود، وجود دارد. آن چیزی که در ایران اتفاق می افتاد این بود که  عددی که در صورتهای مالی وارد می کردیم 25 درصد بعد از کسر معافیت ها بود. این عدد غالبا با برگه تشخیصی که سازمان مالیاتی برای ما صادر می کرد انحرافهای قابل ملاحظه ای داشت.

برخی از دلایل این انحرافات:

1. ناشی از روش تعهدی و نقدی است.
2. همچنین ما ذخیره مطالبات باید بگیریم در صورتی که سازمان مالیاتی ذخیره را در آن سال قبول ندارد. سازمان امور مالیاتی ذخیره را زمانی قبول دارد که اتفاق قطعی تری افتاده باشد.
3. یا ما در حسابداری زیان کاهش ارزش دارایی ها را براساس شواهد و ادله ها محاسبه می کنیم. ولی سازمان مالیاتی تا زمانی که آن دارایی را به زیر قیمت نفروشید و فاکتور فروش آن را ارائه نکنید زیان کاهش ارزش را قبول نمی کند چون روش سازمان امور مالیاتی تعهدی نیست.
4. همچنین ما در استانداردهای حسابداری بیان می کنیم که مالیات بر استهلاک باید بر اساس عمر مفید اقتصادی دارایی باشد. ممکن است عمر اقتصادی دارایی من (خودرو) 10 سال و عمر اقتصادی دارایی شما 4 سال باشد ولی سازمان مالیاتی برای همه این دارایی را 6 ساله مستهلک می کند.
5. همچنین استهلاک دارایی های شرکتی که سه شیفت تولید می کند با شرکتی که یک شیفت تولید دارد یکسان نیست ولی سازمان مالیاتی همه را یکسان می داند.

لذا در همه جای دنیا هدف نظام مالیاتی تامین مخارج دولت است. بنابراین یکسری از هزینه‌ ها را دیرتر می پذیرد زمانی که شواهد منتقل شد یا بعضی از درآمدها را زودتر مالیات می گیرد. این سبب می شود که ایجاد حسابی به نام دارایی مالیات انتقالی یا بدهی مالیات انتقالی در ترازنامه شرکتها الزامی باشد.

الزامات اجرایی این استاندارد زمان‌ بر است. از طرفی  اصطلاح بدهی مالیات انتقالی و دارایی مالیات انتقالی هنوز برای بسیاری از کسانی که در حوزه مالی و مالیاتی هستند خیلی روشن نیست. از طرفی چون سازمان مالیاتی درباره این استاندارد بیانیه خاصی صادر نکرده، شرکت ها نگرانند از اینکه با ایجاد حساب بدهی مالیات انتقالی در صورت مالی برداشت سازمان مالیاتی این باشد که وقتی خودتان بدهی را شناسایی می کنید چرا پرداخت نمی کنید.

این استاندارد نیاز به یکسری از زیرساخت ها دارد از جمله اینکه باید برای همه دارایی ها دو بار استهلاک تهیه شود. هر چند این کار ساده ای نیست. شرکتی که ۲ تا ۳ هزار قلم کالا دارد باید یک تیم 2-3 نفره را دو الی سه ماه درگیر تهیه این لیست استهلاک کند. علیرغم لازم الاجرا شدن این استاندارد توسط سازمان حسابرسی از 1399/01/01 ولی عموما شرکتها آن را اجرا نکردند.

دغدغه های اصلی استاندارد 35

1. دوبار محاسبه استهلاک: یک بار بر اساس دستورالعمل وزارت دارایی ماده 149 قانون مالیات های مستقیم و یک بار هم بر اساس عمر مفید برآوردی که باید یک تیم سه نفره کارشناس شامل کارشناسی آی تی، کارشناس دستگاه و کارشناس حسابداری تهیه کنند که این موضوع خود زمان‌ بر می باشد.
2. اعلام برگشتی ها در صورت های مالی. هرچند فرهنگ این کار هنوز در ایران جا نیفتاده است.

در خارج از کشور ملاک سازمان مالیاتی اظهار مودی می باشد. سازمان حق رسیدگی ندارد مگر خلافش ثابت شود. بنابراین در خارج از کشور  ارائه برگشتی ها در صورتهای مالی موضوع بعیدی نیست چون ملاک سازمان براساس اظهار مودی است.

اما در ایران سازمان مالیاتی هر چیزی که مودی برگشت بزند قبول می کند هرچیزی هم که مودی بزگشت نزند خودش می گیرد. بسیاری از مواقع سازمان مالیاتی براساس یک تحلیل کلی روی تراز موضوعاتی را به طور غیرمنطقی برگشت می زند.

مثال:

مودی در تراز عنوان می کند که مشاوره این مبلغ که مشمول مالیات نیز هست. سازمان مالیاتی بدون توجه به شرح سند بیان می کند این مبلغ. به مودی ابلاغ می کند که اگر خلاف مبلغ من صحیح است مستندات ارائه کن.

بنابراین عوامل اجرایی نشدن این استاندارد:

• بحث استهلاک و نبودن زبان مشترک بین مودی و سازمان مالیاتی
• بحث برگشتی ها (ارائه درآمد، برگشتی ها، هزینه های غیر قابل قبول، ….)

بسیاری از افراد در صورتهای مالی تنها یک جمله کلی می نویسند: آثار اجرای تفاوت این استاندارد آثار با اهمیتی نیست و تنها افشا می کنند و از آن رد می شوند. حسابرس نیز آن را به همان صورت می پذیرد و پند گزارشی برای آن ایجاد نمی کند.

یکی از کاربردهای استاندارد 35

یکی از انواع کاربردهای استاندارد 35 محاسبه استهلاک به روش خودمان می باشد. با همان عمر مفیدی که هیئت مدیره برآورد می کند. اگر شرکتی سه شیفت کار می کند یا یک دستگاه را کمتر استفاده می کند این تفاوت ها را با دو سرفصل دارایی های انتقالی و بدهی های انتقالی می تواند برطرف کند. از طرفی گروهی که دنبال اجرای این استاندارد نیستند و البته اشتباه هم نمی‌ کنند ادعایشان این است که برآورد ما همان برآورد ماده 149 می باشد و من به عنوان هیئت مدیره همان 6 سال را برای خودرو قبول دارم. به این ترنیب موضوع عدم اختلاف با استاندارد حل می شود.

توضیحات تکمیلی

قبل از صحبت راجع به تفاوتها و اصطلاحات این استاندارد بهتر است بگوییم که مالیات در شرکتها  آثار پولی دارد و در عملکرد شرکت ها دارای رقم های با اهمیت می باشد و 25 درصد سود آنها را تحت الشعاع قرار می دهد.

متاسفانه این نقص در کشور ما وجود دارد که نهادهای متولی باید با هم تعامل بهتری داشته باشند. متاسفانه سازمان حسابرسی و وزارت دارایی همه معاونین وزیر دارایی هستند ولی به جای این که تعامل بهتری اتفاق بیفتد و یک اطمینان خاطری به تهیه‌ کننده بدهند هر کس مستقل برخورد می کند. بنابراین در بسیاری مواقع باید تعامل بهتری اتفاق بیفتد و بیانیه های مشترکی برای رفع نگرانی تهیه کننده ارائه شود.

بحث اهمیت کمی و کیفیتی حسابداری

ما نمی توانیم بگوییم که نظر من با نظر وزارت دارایی یکی است. این اهمیت کیفی می شود و باید برای آن بند گزارش حسابرسی ارائه شود.

بایستی نظر هیئت مدیره را جدا ارزیابی کنیم، مستندات و تیم حسابداری داشته باشید، حال اگر به نظر موافق با وزرات دارایی رسیدیم که چه بهتر و اگر هم نرسیدیم بیان می کنیم که نظر من با وزارت دارایی متفاوت است.

موضوعات مربوط به استاندارد 35

• استاندارد 35 جزء 10 استاندارد پیچیده IFRS می باشد. در کشور ما کتابهای خوبی درباره این استاندارد تدوین شده است. روند آموزشی این استاندارد بسیار در کشور ما خوب بوده است. اگر با این روند آموزشی همان دغدغه را برطرف کنیم استاندارد سختی نیست. منظور از دغدغه این است که تهیه کننده موضوعی را در صورتهای مالی به عنوان دارایی یا بدهی انتقالی بیاورد و سازمان مالیاتی عنوان کند که حالا که این بدهی را آورده ای باید پرداخت کنی و تهیه کننده در پروسه هیئت های حل اختلاف قرار گیرد.
• این موضوع نیاز به یک زیرساخت 3-4 ماهه دارد. همچنین یک موضوعی نیست که بسرعت در حسابداری انجام شود. با توجه به مشکلات شرکتها از قبیل افزایش حقوق 50 درصدی که باعث شده تراز شرکتها مثبت نباشد موضوعات حسابداری اولویت اول شرکت ها نیست.

نکات اساسی استاندارد 35

1- یکسان نبودن هدف حسابداری با هدف مالیاتی. هم در ایران هم در خارج از کشور آنچه که ما بعنوان سود قبل از مالیات در صورت مالی ارائه می کنیم با چیزی که دوستان مالیاتی در اظهارنامه تحت عنوان درآمد مشمول مالیات بیان می کنند یکسان نیست. یکی از علتهای یکسان نبودن روش حسابداری می باشد. در همه جای دنیا در حسابداری روش تعهدی کامل و در مالیاتی هنوز تعهدی کامل نشده و تعهدی نزدیک به کامل می باشد. یکسان نبودن این دو موضوعی را تحت عنوان تفاوت های مالیاتی مطرح می کند.

انواع تفاوت های مالیاتی:

تفاوت های دائمی:

آن موضوعاتی که سازمان مالیاتی اساساً آنها را قبول نداشته و نباید رخ می‌ داده است. مانند جرائم یا مثلا در قانون مالیات ها در مفاد ماده 144، 147 و 148 سقف هزینه های قابل قبول در هزینه های رفاهی را تایید کردند. بنابراین سازمان مالیاتی یکی از قوانینش این است که مثلا من بازخرید خدمت را یک ماه قبول دارم یا عیدی را تا این حد قبول دارم. اگر شرکتی بیشتر از این مبلغ را ارائه کند چون سود کم می شود سهم آن را از هزینه سازمان مالیاتی قبول نمی کند و شرکت بایستی مالیات آن را پرداخت کند. لذا هزینه هایی که مخالف مواد 147 و 148 قانون مالیاتهای مستقیم هستند در این استاندارد تفاوت های دائمی می شوند.

تفاوت های موقتی:

یعنی اساساً سازمان مالیاتی این هزینه را در آن رنج با آن مستندات و سقف عدد یا با آن مدارک قبول ندارد. تفاوتهای موقتی را باید در یادداشتهای صورت مالی خود افشا کنیم. برای مدیران مالی انجام این کار بسیار سخت است. اینکه بگویند چه مقدار هزینه غیر قابل قبول دارند. از طرفی چون در صورت مالی می آید اگر افشا نکند حسابرس باید بند گزارش بنویسد. با این توضیحات اگر در اظهارنامه ارائه نمی کرد از طرف سازمان مالیاتی هم جریمه نمی شد. سازمان مالیاتی می گوید اگر من کشف کنم مطالبه می کنم. پس ترجیح مدیران مالی این است که مطابق روند سازمان مالیاتی با آنها برخورد شود. یعنی در اظهارنامه ذکر نمی کنند اگر سازمان مالیاتی متوجه شد آن را پرداخت می کنند. اما استاندارد 35 مخالف این رویه است و بیان می کند بایستی در صورت های مالی مطرح شود. در صورتی که مطرح نکنید حسابرس باید به یادداشتها گیر دهد.

تفاوت های موقتی یعنی سازمان مالیاتی اساساً دنبال تفاوت نیست. سازمان مالیاتی دنبال زمانی هست که مدارک و مستندات کامل تر شده باشد. اما روش حسابداری در هزینه ها اصل تحمیل است. یعنی به محض تحمل هزینه باید ذخیره بگیریم. در حسابداری ما نیاز به تکمیل مستندات نداریم. به عنوان مثال برای کاهش ارزش دارایی ها به محض خراب شدن دارایی ذخیره می گیریم. اما سازمان مالیاتی میگه نه من به سند شما اطمینان ندارم رقم ذخیره درسته یا بده بزار آنهایی که تو رفتی فروختی بیرون زیر قیمت میفروشی و فاکتور میاری ما قبول میکنیم یا شما  ذخیره دمیگیری میگه من نمیتونم بگم  ذخیره شما دقیقاً چه عددی درسته ؟   موقعی که دادگاه رای داد و مدارکش شما نشون داد که ور  شکست کرده یا هرچیزی اون موقع اینها تفاوت‌های هست که سازمان مالیاتی زیر شن میزنه میگه فقط شما زمانش بزار مستندات کامل باشه میگه تفاوت های موقتی موضوع این استاندارد یعنی اساساً استاندارد کارش تفاوت‌های دائم و همون تیکه اولی بود که صحبت کردیم اما تفاوت‌های موقتی ۱۵۰داستانن ایجاد میشه که اینا چطور اندازه گیری بشند چگونه افشاب بشند اگر دارایی اعتباری باشند قابل تهاتر هست و دیگه موضوعات استاندارد میاد روی این قسمت ها  تفاوت های موقتی

تفاوت های موقتی باعث میشه که من یه جاهایی هزینه  ای کردم که از نظر حسابداری درست بوده  ولی سازمان مالیاتی گفت فعلاً قبول نداره و برگشت داده و از من مالیات گرفته به عبارتی یک جاهایی یا من مالیات در آن زودتر میدم  که عموما این طوری و یک جاهایی  سازمان مالیاتی از من داره مالیات دیرتر میگیره که البته تو ایران در اکثر موارد ما مالیات رو زودتر می‌دهیم اما تو استهلاک دیرتر میگیره  چون استهلاک عمر مفید تو سازمان مالیاتی کمتر از واقعیت تو  ایران  مثلا ساختمان 40 ساله اون داره میگه ۲5 سال،  ماشین  10 سال استفاده میکنند اون میگه 6 سال پس در بحث استهلاک چون ایشون از ما هزینه عمر‌مفید کم میکنه سال‌های اولیه استهلاک بیشتری را قبول میکنه

چون استهلاک اولیه بیشتری رو قبول میکنه من تو سال‌های اولیه مالیات کمتری رو دارم میدم پس به عبارتی من بدهی مالیاتم دیرتر میدم بهش میگن بدهی مالیات انتقالی پس ما بابت استهلاک با توجه به اینکه اگر می‌خواستیم عمر مفید براساس برآوردهای واقعی شرکت هامون بذاریم با سازمان مالیاتی عمر‌مفید ها میرفت بالاتر و این اتفاق میافته که مالیات کمتری می‌دهیم یا دیرتر ای تو سنوات اولیه میدیم منجر به بدهی مالیات انتقالی میشه اما در موضوعات دیگه مثل ذخیره مطالبات مشکوک مثل ذخیره کاهش ارزش دارایی ها مثل ذخیره بازخرید مرخصی که حسابداری میگه باید بگیری سازمان مالیاتی میگه موقعی که پرداخت کردید

پس عمده ای که ما در ذخایر داریم در ایران باعث میشه که سازمان مالیاتی ذخایر من میگه موقعی که مستند شد قبول میکنم  پس از من زودتر مالیاتش میگیره مثل پیش پرداخت  میشه دارایی  مالیاتی یعنی من اعتقاد دارم یکسری مالیاتزودتر میدم مثلا امسال قبول می کرد از من گرفته ولی میگه 2 سال دیگه  قبول می کنم

پس میشه دارایی مالیات  انتقالی پس دو تا سر فصل به ترازنامه شرکت ها اضافه میشه یکیش دارایی مالیات انتقالی به معنای پرداخت زودتر از موعد مالیات است که روی عمدتاً ذخایر هست و یکی هم بدیهی مالیات انتقالی به معنای پرداخت دیرتر از موعد مالیات هست که عموما روی نرخ استهلاک هست که سازمان مالیاتی عمر مفید دارایی ها را کمتر از چیزی که توی ایران داره استفاده‌میشه میگیره شواهد حرف من هم اکثراً شرکتها 2 الی 3هزار قلم دارایی ریالی دارند  اکثر کارخانجات ما از زمان قبل از انقلاب ایجاد شده پس تمام اینها یک ریالی شدند ولی الان تولید می‌کنند پس نشون میده که عمر مفید توی سازمان مالیاتی کمتر از واقعیت استفاده در ایران بوده خوب پس پارت اول این استاندارد به این می پردازد که سود مشمول مالیات تو حسابداری با درآمد مشمول مالیات توی مالیاتی یکسان نیست پارت دوم گفت این ها تفاوت دارند یا دائمی یا موقت هستند دائمی باید افشا بشه موقت ها داستانی داره که الان داریم ادامه میدیم بیاد تو صورت های مالی بشینه  پارت سوم تو این استاندارد میگه خوب حالا قبول کردیم چطور اندازه گیری کنیم که حالا دارایی مالیات انتقالی یا بدهی مالیات انتقالی چطور اندازه گیری میشه بحث اندازه گیری رویکردی که توی استانداردهای های آی فارس و روی  همه استانداردها هست یعنی آینده نگر ، برآوردهای آینده رو بهش می پردازد لذا رویکرد آینده‌نگر هم اصطلاحاً رویکرد ترازنامه ای یعنی میگه شما با ترازنامه اینها را اندازه گیری کن در صورتی که ما عادت کردیم مالیات تو ایران بر اساس سود و زیان بیشتر حساب میکنیم این یکی از تغییر های بنیادی این استاندارد که میگه توی حسابداری باید بریم به سمت رویکرد  تراز نامه ای اتفاقی که می‌افتد اینه که توی سود و زیانی شما این  تفاوتهای موقتی را به‌طور یک‌جا اندازه‌گیری می‌کنی یعنی میگی سود حسابداری من ایتقدر پس مالیاتش  میشه از نظر حسابداری انقدر درآمد مشمول مالیات کلا انقده و تفاوت این دوتا میشه دارایی‌ بدهی مالیات انتقالی  پس تک به تک نمی پرداخت بطور جا با سود خالص و درآمد مشمول مالیات می‌گرفت اما آی فارس این  قبول نداره میگه شما باید تک تک اقلام و بیاری یعنی شما  توی ترازنامه ات برای  هر حسابت یک گزارش بزاری بگی مثلا  من دارای ثابت دارم صد میلیون مبنای حسابداری هم ۱۰۰ میلیون که خریدم  مالیاتی همین صد میلیون و قبول داره اما دارایی ثابت و من قبول دارم ۱۰ ساله مستهلک اگر امسال  ۱۰۰ میلیون ۱۰ ساله مستهلک کنم ۱۰ تا هزینه استهلاک دارم اما سازمان مالیاتی اون ده سال و گفته نه شما ۵ سال مستهلکش کن ۲۰۰ تا قبول داره  پس تک به تک اقلام این عددی که سازمان مالیاتی بعد از استهلاکش یا بعد از کاهش ارزشش قبول داره با عددی که من توی حسابداری میذارم چقدر تفاوت داره اگر تفاوتش موقتی مثل همین استهلاک ضربدر ۲۵ درصد کند که ببینم یا دارایی دارم یا بد

ریسک نظرش اینه که شرکتها نباید حسابداریشون همه لیسانس حسابداری باشه باید شرکتها واحد ریسک تشکیل بدن باید متخصص فن آوری اطلاعات یا مالی باشه که با مدل های اندازه گیری دارایی ها و تایید ارزش منصفانه آشنا باشه و استاندارد میگه باید ریسک افشا کنی همه رفتند 4 صفحه افشا نوشتن در صورتی که حسابداری که جای گفتمان شکلی یا حرف     نیست  هدف این بوده که بر اساس اون اطلاعات روی قیمت گذاری شرکت ها استفاده کنیم  اول از همه این را بپذیریم که این شکلی بودن فقط  مشمولین ۳۵ نیست که ما جسارت مالیاتی داشته باشیم

این مالیات انتقالی رو دوستان میگن با رویکرد ترازنامه ای محاسبه کن منظورشون اینه که این دارایی بدهی مالیات انتقالی راهش مشخص کنه که بابت پیش پرداخت بابت دارایی ثابت بابت موجودی کالا بابت باز خرید مرخصی بابت چیه چجوری تشخیصبدم دو تا قاعده گفته  که یکی  ریاضی که بهش نمی‌پردازید یک قاعده هم داره به نام حسابداری تکمیلی میگه اگر شما احساس کردی نسبت به واقعیت داره مالیات زودتر میدی واقعیت های حسابداری مثلاً ما در حسابداری گفتیم قابل ذخیره رو بگیر اگر نسبت به مباحث حسابداری اگر به روش تعهدی احساس می‌کند اداره مالیات دیرتر میدی مثل استهلاک اسمش میشه بدهی مالیات انتقالیآیا قابل تهاترن ؟ اره  شما میتونید توی سرفصل‌ها مالیاتی داشته باشید توی سرفصل‌های بدهی مالیات انتقالی داشته باشیم این رو میتونی تهاتر کنی یا دارایی خالص میگیری میگی انقدر دارایی دارم اما تو صورتهای مالی ما  خوشبختانه  خیلی هم مبنی  سازمان مالیاتی نیست اینجا قابل تهاتر فعلاً نیست چون شما یه سری شرکتهای دارای مالیات انتقال داره یا سری شرکت‌ها بدهی دارد اما در ایران هنوز قانون تک سنتر را نپذیرفتیم بعضی از کشورهای دنیا یه قانون دارند به عنوان تک سنتر مثل شرکت‌های گروه مثل ایران خودرو مثل بانک تجارت مالیات شرکت‌ها علی الحساب مالیات کل گروه ملاک قرار میگیره ولی اون جا تهاتر و  تلفیقش هم اجازه دارد اما تو ایران چون مالیات تک سنتر و ما نپذیرفتیم تو سینگل صورت مالی جداگانه اینها قابل تهاتر ولی تو صورتهای مالی تلفیقی قابل تهاتر نیستند

اینکه ما دارایی مالیات انتقالی و آیا به همین راحتی  که بدهی مالیات انتقالی رو شناسایی می کنیم می‌توانیم دارای شناسایی کنیم ما یه اصل داریم به نام محافظه کاری در صورتی که د جدیدا از چارچوب نظری حذف شده  اما در ذات ما جسابدارها و  استانداردگذارها هست  جایی که استاندارد رو بدهی صحبت میکنه میگه سریع بگیرش حسابش کن و محاسبه کن و برعکس مالیاتی ها که مستندات باید داشته باشی در حسابداری تو بدهی ها میگن سریع بزن برای اینکه ترازنامه رو متورم نشون نده سود                 همه مدیرها مالیات براش اولویت نیست  چون مالیات از جیهب منه مدیر که نمی خواد از جیب شرکت میخواد بره  ما چیزهایی که داریم صحبت می کنیم  یعنی مالک مدیر نیست جایی که مغازه است مالک مدیر و مالیات براش مهمه ولی در شرکت‌ها که مالک مدیر نیست مالیات دغدغه اول نیست دغدغه اول سوده یعنی اگر مدیری سود در نیاره عوضش می‌کند پس هیچ مدیری دوست نداره که سود کم نشون بده که مالیات نده دوست دار سودشون نشون بده که بگه من خوبم حقوق منو ببر بالا مالیاتش بده اصلا براش مهم نیست لذا وقتی این گونه به قضیه نگاه کنیم استاندارد گذار تو بدهی میگه دوست دارن بدهی هاشونو کم نشون بدن سودشون رو زیاد نشون بدن می گن ما مدیر قوی هستیم مدیر مالی که استاندارد کاری نداره پس بذار تو بدهی‌ها از شما می خواهم که در زمان           شناسایی کنیم اما وقتی میریم تو داراییها سخت میگیره میگه شاید مدیر ها میخوان مدیریت سود کنند دارایی‌هایی که تحقق نیافته زود شناسایی می کنند لذا دارایی‌های یک مقدار سخت گیرانه تره که  این در حوزه دارایی مالیات انتقالی هم حاکم مثلاً میگه اگر شما می‌خوای دارایی مالیات انتقالی  شناسایی کنید باید یکی از دو شرط احراز کنید زمانی میتونی دارایی شناسایی کنید که واقعاً بتونی تو آینده تسویه کنی  دو اگر شما میگی دارایی دارم پس دارای یه روزی تسویه بشه

مشکلی که در ایران هست و فرهنگی که ما متاسفانه پروسه مالیات قطعی تو ایران خیلی طولانی در اکثر دنیا یک  کتاب حسابداری پیدا نمی‌کنی که بگه مالیات سال قبل هنوز قطعی نشده اکثر دنیا پیش فرض این که مالیات ظرف یک سال تموم بشه

در کشور ما تو بعضی از سالها شوند بعد از ۴ الی 5 سال هنوز درگیر هیئت های حل اختلاف و دیوان عدالت اداری و ۲۵۱ مکرر و امثال آن هستند و این خود دارای مالیات انتقالی چون پروسه قطعی کردن مالیات ای ایران طولانیه خود دارای انتقالی کی میخوادتسویه  بشه این همه ابهام برای شناسایش کنم

استاندارد خوبیش اینه که ما اگر مثل بین المللی فکر کنیم سازمان مالیاتی باید حوزه  مالیاتی شرکت ظرف یکسال ببنده حالا نهایت  تا یک سال و نیم باید بسته  بشه اما اکثر جاها به صورت مالی هاشوون شما نگاه کنید بعضی سالها از ۶ سال قبل هنوز قطعی نشده و  پرونده هاشون باز

در دارایی مالیات انتقالی استاندارد اسرارش این هست که زمانی میتونی شناسایی که یا مطمین باشی در آینده سود دار ی و از محل اون سود این دارایی تسویه میشه یا در آینده بدی مالیات انتقالی داری که با اون تهاتر می شه اگر شما امسال زیان مورد ثبول مالیاتی داشته باشی که ما تو ایران  این به عنوان دارایی شناسایی نمی کردیم  ، خوب زیان مورد قبول دارایی یک اعتباری دارایی مالیاتی به شما داده شما الان می تونی  شناسایش کنی به عنوان دارایی مالیات انتقالی   سال بعد که اگر سود می دی  بعد یک بخشی بخوای مالیات بدی می گی من از محل همین اعتبارم می خوام استفاده کنم ولی  به شرطی که زیان به سود برسه ولی وقتی در حال ورشکستگی آینده ای همئ نمیبینی که سود بد م  سازمان        قبول میکنه که من دارایی مالیات انتقالیم کی می خوام استفاده کن پس اینجا دیگه حق شناسایی نداری

بحث دیگه بحث تجدید ارزیابی  ما قبلا که تجدید ارزیابی می کردیم خالص  تجدید ارزیابی یک ضرب می تونستیم ببریم تو افزایش سرمایه ولی الان با این استانداردها شما نمی تونی شما اگر تجدید ارزیابی کنی بعد 25 درصد مالیاتش بگیری اگر فرض مثال من 1000 تا سود تجدید ارزیابی داشتم منهای 250 تا مالیاتش من 750 تا  رو ممی تونم به عنوان مازاد تجدیدارزیابی . اون 250 تا بدهی مالیات انتقالی میشه چرا ؟ سازمان مالیاتی وقتی شما تجدید ارزیابی می کنید از شما مالیات نمی گیره ولی نمیگهبه شما بخشیدم میاد از سال قبل  از برگشت  هزینه هات مالیاتش میگیره لذا پس چون مالیاتش از برگشت هزینه ها  می گیره فعلا میشه بدهی مالیات انقالی این خیلی مهم دوستان اگر تجدید ارزیابی می کنن  به غیر از زمین که بعدا توضیح میدیم باید 2 درصدش به عنوان بدهی مالیات انتقالی تو سود جامعه شناسایی کنن  و تو ترازنامه هم خالص اون نشون بدن

در شبهای بعد تجدید ارزیابی کامل توضیح میدیم از بعد های مختلف

مورد بعد اینکه آی اس 35 تلتیق هم بحث داره ولی چون اظهارنامه مالیاتی با تلفیق خیلی کاری ندارد ما ازش خارج میشیم

آخرین مورد بااین استاندارد ما 4 تا افشاییات باید پر کنیم 1- یک جدول بزلریم که هزینه مالیات  تو حسابداری چقدر؟ ما اون مالیات رویکرد مالیاتی چقدره ؟ مثل صورت مغایرت بانکی که میزاشتیم میگفتیم اینقدر مبنای بانک اینقدر مبنای دفاتر اینقدر تفاوتش این هم همینه میگه مبنای حسابداری مثلا میشه هزارتا مبنای مالیاتی میشه 1200 تا که 200 تاش تفاوت موقتی ها سر چی هست ؟ این باید افشا کنیم . پس یک یادداشتی بزاریم که به اون یادداشت میگن هزینه ی مالیات بر درامد که مثل صورت مغایرت بانکی اگر تجدید ارزیابی کردی خوب مالیات تجدید ارزیابی رو باید جدولش بزاری  دو تا    یک بحثی دارن به عنوان صورت تطبیق مالیات یا نرخ موثرمالیاتی  مثل وام بانکی . شما وا که میگیری میگی 18 درصد ولی پولت اینجا بزار  اون حساب کنی میشه 20 درصد  میشه نرخ موثرت 20 درصد   و تو شرکت به من گفته نرخ مالیات 25 درصد ولی در عمل با توجه به برگشتی هایی که از من میزنی شاید نرخ ما27 درصد . میگه اون افشا کن به این میگن نرخ موثر مالیاتی که دقیقا همون جدول اظهار نامه توضیح دادی ولی اسمش به اون یاداشت میشه نرخ موثر مالیاتی چهارم هم این دارایی بدهی مالیات انتقالیت به ریز افشا کن گردشش نشون بده پس من 4 تا یادداشت نسبت به قدیم تو صورتهای مالیم  اضافه میشه

• هزینه مالیات با خود مالیات داراییم مقایسه کنم و بگم تفاوت موقتی ها از چیه
• اگر نجدید ارزیابی کردم مالیات از تجدید ارزیابی بهشون بدم
• خود اظهارنامه رو بهشون نشون ببدم بگم نرخ موثرمالیاتی
• گردش این مالیات انتقالی اگه ایجاد شده یا بسته شده هست تو دارایی بدهی افشا کنم

-اگه تفاوت هامون موقتی نباشه و تفاوت دایمی داشته باشیم همین چهارمی  به تنهایی که نرخ موثر مالیات باید افشا کنیم باز هم باید افشا کنیم ؟  همین که تفاوت دایمی داری مثل مالیاتی شما  باید خودت بگی مالیاتش هم بدی  و تو جدول هم نشون بدی که اینقدر تفاوت دایمی داری

-پس خیلی از  صورتهای مالی حداقل همین آیتم عمدا گرفتن به عنوان نمونه  که افشا نمیکنن ، من حسابرس هم هیچ موقع اشکال نمیگیرم که بگم استاندارد رعایت نکردی و سوالی گه دوستان داشتن یکیش همین که اگر این رعایت نکنند حسابرس  چه موضعی باید بگیره . این یشه عدم رعایت ؟

میتونه بند شک بنویسه .چون در ایران دیدند کسی استاندارد رعایت نکرده نمینویسند . هنوز آمادگیش در کشور نبوده فعلا در کشور اینجوری که میگفتیم  ”  این استاندارد ما اجرا کردیم اثار دارایی  بدهی  مالیات انتقالی با اهمیتی بر صورتهای ما ندارد .”  که خالی بندی این جمله و همه این میویسیم  و حسابرس هم میگه چون برای هیچ کس بند ننوشتیم فعلا رو این هم ننوشتیم

زمانی که شرکتها اون آمادگی پیدا کنند قطعا اونها هم برخورد میکنند

البته حسابرسها هم سختگیرند و نوشتن استاندارد 35 اجرا نشده

سوال پرسیده شده آیا عدم شناساییزیان تایید شده در شرکت های دولتی به عنوان دارایی مالیات انتقالی منطقی و صحیح؟ عدم شناسایی غلط باید بگیم شناسایی زیان . اگر زیان داشته باشه ، زیان مورد قبول مالیاتی داشته باشه این  استانئدارد فرقی با شرکت های دولتی و غیر دولتی نداره . صورت مالی میدن طبق فرمت البته نه سازمان های دولتی بلکه شرکتهای دولتی . همون قاعده است شرکت های دولتی خصوصی اگر شرایط دارایی پیدا میکنه دارایی اگر نه که  پیدا نمیکنه که نباید شناسایی بشه

احتمالا این مقالات نیز مورد علاقه شما باشد

استاندارد شماره 1 ایران : نحوه ارائه صورت های مالی و نکات برجسته آن

استاندارد شماره 2 حسابداری ایران : صورت جریان های نقدی

نکات برجسته استاندارد شماره 3 حسابداری ایران

نکات برجسته استاندارد شماره 4 حسابداری ایران

نکات برجسته استاندارد شماره 5

استاندارد شماره ۸ حسابداری ایران

استاندارد IFRS 15

سرمایه گذاری در املاک (استاندارد IAS 40)

استاندارد 37 راجع به افشاهای ریسک­ ها در صورت­های مالی