دلیل شکست بسیاری از شرکتها: مدیریت ضعیف جریان نقدی
در دنیای کسبوکار، خیلیها فکر میکنند تنها چیزی که باید برای بقا مهم باشد، سود است. اما واقعیت این است که شرکتهای زیادی با وجود داشتن سود مثبت، به دلیل کمبود پول نقد، ورشکست شدهاند. این قاتل خاموش که بسیاری تا وقتی دیر نشده به آن توجه نمیکنند، چیزی نیست جز جریان نقدی.
یک جمله قدیمی میگوید: «سود کاغذی به درد پرداخت قبضها نمیخورد.» این همان حقیقت تلخی است که اگر درک نشود، میتواند پایان یک کسبوکار را رقم بزند.
جریان نقدی چیست و چرا اینقدر خطرناک است؟
جریان نقدی یا Cash Flow یعنی میزان ورود و خروج واقعی پول به کسبوکار در یک بازه زمانی.
- جریان نقدی مثبت: پول ورودی بیشتر از خروجی باشد.
- جریان نقدی منفی: پول خروجی بیشتر از ورودی باشد.
تفاوت جریان نقدی با سود:
در این است که سود فقط یک محاسبه حسابداری است، اما جریان نقدی، پول واقعی موجود در حساب شماست.
حتی برخی مدیران فکر می کنند اگر سود ماهانه بالای 50% باشد، نیازی به مدیریت نقدینگی نیست، ولی تجربه نشان می دهد که بدون برنامه ریزی، همان سود هم به سرعت درگیر هزینه ها و بدهی ها می شود.
مثال عددی ساده
فرض کنید در یک ماه:
- فروش: 200 میلیون تومان (اما فقط 100 میلیون نقداً دریافت شده و بقیه چک دو ماه بعد است)
- هزینهها: 120 میلیون تومان
در ظاهر، شما 80 میلیون سود کردهاید (200-120)، اما در واقعیت، چون فقط 100 میلیون نقد دارید، بعد از پرداخت هزینهها، 20 میلیون تومان کسری نقدینگی دارید!
اشتباهات رایج مدیران در مدیریت جریان نقدی
راهکار | توضیح | اشتباه |
اولویت با دریافت نقدی یا کاهش دوره وصول مطالبات | فروش زیاد بدون دریافت سریع وجه، نقدینگی را فلج میکند | تمرکز بیش از حد روی فروش |
پیشبینی هزینههای ثابت حداقل 3 ماه آینده | اجاره، حقوق، بیمه و مالیات همیشه سر موعد میرسند | بیتوجهی به هزینههای ثابت |
استفاده از گزارشهای سررسید مطالبات در نرمافزار | دیر پیگیری کردن مشتریان باعث ایجاد کسری نقدینگی میشود | نادیده گرفتن موعد مطالبات |
لیست دقیق بدهی ها و تاریخ سررسید آنها را همیشه داشته باشید | بدهی های کوتاه مدت و بلند مدت ممکن است یکباره فشار ایجاد کنند | عدم بررسی بدهی ها و تعهدات |
چطور بفهمیم جریان نقدی ما در خطر است؟ (علائم هشدار)
- افزایش بدهیهای کوتاهمدت برای پوشش هزینهها
- تاخیر در پرداخت حقوق یا هزینهها
- وابستگی زیاد به وام و اعتبار
- کمبود موجودی نقدی حتی برای هزینههای کوچک
- افت فروش نقدی نسبت به فروش نسیه
- در لیام: با ترکیب گزارشهای بانک، صندوق، بدهیها و مطالبات، میتوان این علائم را زودتر تشخیص داد، حتی اگر گزارش رسمی «گردش وجوه نقد» وجود نداشته باشد.
تجربه واقعی: فروشگاه لوازم خانگی و بحران نقدینگی
یک فروشگاه لوازم خانگی با فروش سالانه 3 میلیارد تومان، به دلیل فروش بیشتر بهصورت چک ششماهه و بیتوجهی به هزینههای نقدی ماهانه، بعد از دو ماه دچار کسری شدید نقدینگی شد.
مشکل اصلی:
- فروش بالا اما نسیه
- هزینه های ثابت بالا (حقوق، اجاره، مالیات)
- نداشتن پیش بینی نقدینگی
راهکار:
با بررسی گزارشهای سررسید مطالبات و حسابهای پرداختنی در لیام، مدیر متوجه شد که باید سیاست فروش را تغییر دهد و بخشی از فروش را نقدی یا با چک کوتاهمدت انجام دهد. این تغییر، ظرف 3 ماه، جریان نقدی را مثبت کرد.
نتیجه:
- کسری نقدینگی بر طرف شد
- بدهی ها مدیریت شد
- سود حسابداری واقعی با نقدینگی هماهنگ شد.
راهکارهای عملی برای مدیریت جریان نقدی
- پیشبینی جریان نقدی ماهانه
- با بررسی دقیق بدهی ها و مطالبات
- لیام امکان مشاهده دقیق تراکنش ها را فراهم می کند
- کاهش دوره وصول مطالبات
- تخفیف برای پرداخت های نقدی
- اخذ پیش پرداخت
- کنترل هزینههای غیرضروری
- بازبینی قراردادها
- کاهش هزینه های ثابت بدون آسیب به عملیات
- ایجاد ذخیره نقدی اضطراری
- حداقل 3 تا 6 ماه هزینه های ثابت
- استفاده از صندوق اضطراری در لیام برای مانیتورینگ
- گزارش های تحلیلی دوره ای
- بررسی ماهانه خروجی و ورودی نقدی
- مقایسه با بودجه پیش بینی شده
آیا جریان نقدی فقط برای کسبوکارهای بزرگ مهم است؟
اگر گزارش رسمی گردش وجوه نقد در نرمافزار نباشد، چطور جریان نقدی را مدیریت کنیم؟
آیا سود بالا تضمینکننده نقدینگی خوب است؟
نتیجهگیری: نگذارید قاتل خاموش به شما برسد؛
جریان نقدی ضعیف میتواند حتی قویترین کسبوکارها را نابود کند. با پیشبینی دقیق، سیاست فروش مناسب و استفاده از ابزارهایی مثل لیام برای رصد نقدینگی، میتوان این قاتل خاموش را مهار کرد و رشد پایدار داشت.
یادمان باشد، سود حسابداری بدون نقدینگی واقعی به درد پرداخت هزینه های روزانه نمی خورد، استفاده هوشمندانه از ابزارهای نرم افزاری، گزارش گیری منظم و پیش بینی نقدی، کلید بقا و موفقیت است.
برای درک کاملتر جریان نقدی، باید معاملات غیرنقد را هم بشناسید؛ معاملاتی که بدون جابهجایی پول واقعی، تأثیر زیادی بر صورت جریان وجوه نقد دارند. مقاله زیر را بخوانید: معاملات غیر نقد در صورت جریانات وجوه نقد
نویسنده : علیرضا مناجاتی
مدرس و مشاور مالی و مالیاتی
4 پاسخ
بهترین زمان برای بررسی نقدینگی چه موقع است؟
بهترین زمان پایان هر ماه و قبل از پرداخت هزینه های بزرگ مثل حقوق و دستمزد و یا اجاره است تا بتوان اقدامات اصلاحی انجام داد.
چطور میتونیم با لیام جریان نقدی را بهتر کنیم ؟ از چه راهی؟
سلام شما میتوانید با
✔بررسی تراکنش های بانک و صندوق
✔گزارش بدهی ها و سررسید مطالبات
✔پیش بینی موجودی نقدی ماهانه
جریان نقدی را بهبود دهید.