مالیات
اخذ مالیات یکی از اصول و موارد مهم در مباحث مالیاتی می باشد. مالیات (درآمد) و مخارج دولت دو ابزار دولت می باشند که مازاد هیچ یک برای جامعه خوب نیست. برای رسیدن به حداکثر مزیت اجتماعی آن ها باید در تعادل باشند. به این معنی که در دولتها باید بین میزان مالیات اخذ شده و مخارج انجام شده تعادل برقرار شود تا جامعه از حداکثر رفاه اجتماعی برخوردار باشد.
اهداف دولت از اخذ مالیات
1- توزیع عادلانه درآمد و ثروت در بین طبقات مختلف جامعه:
از اهداف دولت برای اخذ مالیات توزیع عادلانه درآمد می باشد. اسلام معتقد است دوام و بقای هر حکومتی وابسته به ایجاد زمینه های بسط عدالت در جامعه است. از لوازم اصلی حرکت به سوی رشد و کمال از بین بردن فقر و تبعیض در جامعه و ایجاد وسعت در معیشت برای زندگی مردم است. اخذ مالیات راه حلی کاربردی برای برقراری عدالت در جامعه می باشد.
روش های دولت برای دستیابی به عدالت اجتماعی در توزیع ثروت:
- ایجاد سیستم مالیاتی موثر، دقیق و کارآمد
- اخذ صحیح مالیات از صاحبان درآمد
- مصرف مالیات برای طبقات فقیر و کم درآمد
2- تامین هزینه های عمومی دولت:
هزینه هایی که دولت یک کشور برای تامین نیازهای اجتماعی و خواسته هایی همچون حقوق بازنشستگی، ساخت جاده، پل، سد و سایر زیرساختها و هزینه های درمان انجام می دهد را هزینه های عام یا عمومی می نامند. دولت با اخذ مالیات می تواند این هزینه ها را پرداخت کند.
بیشتر بخوانید: ابلاغ الکترونیکی مالیاتی
3- کنترل میزان واردات و صادرات:
دولت ها از طریق وضع مالیات و حق گمرک برای کالاهای وارداتی میزان تقاضا و تمایل جامعه را برای مصرف آنها کاهش می دهند. از این طریق به تولیدکنندگان داخلی کمک می کنند. مانند وضع مالیات و گمرک بر خودروهای سواری در ایران
همچنین با کاهش و معافیت مالیات بر صادرات برخی از کالاها باعث افزایش تولید، کارآفرینی و ارز آوری به داخل کشور می شوند.
4- کنترل نرخ تورم:
یکی دیگر از اهداف دولت برای اخذ مالیات کنترل نرخ تورم می باشد. زمانی که اقتصاد جامعه در حالت تورمی باشد، دولت ها با افزایش نرخ مالیات بر مصرف میزان تقاضای مردم بر مصرف کالا را کاهش می دهند. همچنین زمانی که اقتصاد جامعه در حالت رکود هست با کاهش نرخ مالیات بر مصرف مردم را ترغیب به خرید و مصرف کالا می کنند.
منظور از نرخ مالیات بر مصرف یعنی مردم براساس میزان مصرف مالیات پرداخت کنند مانند مالیات بر ارزش افزوده.
اهداف فوق زمانی محقق می شود که دولت ها بتوانند با شیوه اصولی، علمی و مناسب، و با رعایت عدالت از صاحبان درآمد مالیات اخذ کرده و آن را بین طبقات جامعه تقسیم کنند. در غیر اینصورت با اخذ مالیات غیرعادلانه موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای تجاری و اقتصادی و افزایش فقر و بیکاری در جامعه می شوند.